USTAWA z
dnia 23 lipca 2003 r.
O
OCHRONIE ZABYTKÓW I OPIECE NAD ZABYTKAMI
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa określa przedmiot, zakres i formy ochrony
zabytków oraz opieki nad nimi, zasady tworzenia krajowego
programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami oraz
finansowania prac konserwatorskich, restauratorskich i robót
budowlanych przy zabytkach, a także organizację organów ochrony
zabytków.
Art. 2. 1. Ustawa nie narusza w szczególności
przepisów o muzeach, o bibliotekach, o języku polskim, Prawa
ochrony środowiska, o ochronie przyrody, o gospodarce nieruchomościami,
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Prawa budowlanego, o
ochronie danych osobowych i o ochronie informacji niejawnych.
2. Ochronę materiałów archiwalnych wchodzących w skład narodowego zasobu archiwalnego regulują odrębne przepisy.
Art. 3.
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) zabytek - nieruchomość lub rzecz ruchomą,
ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane z jego
działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia,
których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na
posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową;
2) zabytek nieruchomy - nieruchomość, jej część lub zespół nieruchomości, o których mowa w pkt 1;
3) zabytek ruchomy - rzecz ruchomą, jej część lub zespół rzeczy ruchomych, o których mowa w pkt 1;
4) zabytek archeologiczny - zabytek
nieruchomy, będący powierzchniową, podziemną lub podwodną pozostałością
egzystencji i działalności człowieka, złożoną z nawarstwień kulturowych
i znajdujących się w nich wytworów bądź ich śladów albo
zabytek ruchomy, będący tym wytworem;
5) instytucja kultury wyspecjalizowana w
opiece nad zabytkami - instytucję kultury w rozumieniu przepisów
o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, której
celem statutowym jest sprawowanie opieki nad zabytkami;
6) prace konserwatorskie - działania mające
na celu zabezpieczenie i utrwalenie substancji zabytku, zahamowanie
procesów jego destrukcji oraz dokumentowanie tych działań;
7) prace restauratorskie - działania mające
na celu wyeksponowanie wartości artystycznych i estetycznych zabytku, w
tym, jeżeli istnieje taka potrzeba, uzupełnienie lub odtworzenie jego
części, oraz dokumentowanie tych działań;
8) roboty budowlane - roboty budowlane w
rozumieniu przepisów Prawa budowlanego, podejmowane przy zabytku
lub w otoczeniu zabytku;
9) badania konserwatorskie - działania mające
na celu rozpoznanie historii i funkcji zabytku, ustalenie użytych do
jego wykonania materiałów i zastosowanych technologii,
określenie stanu zachowania tego zabytku oraz opracowanie diagnozy,
projektu i programu prac konserwatorskich, a jeżeli istnieje taka
potrzeba, również programu prac restauratorskich;
10) badania architektoniczne - działania
ingerujące w substancję zabytku, mające na celu rozpoznanie i
udokumentowanie pierwotnej formy obiektu budowlanego oraz ustalenie
zakresu jego kolejnych przekształceń;
11) badania archeologiczne - działania mające
na celu odkrycie, rozpoznanie, udokumentowanie i zabezpieczenie zabytku
archeologicznego;
12) historyczny układ urbanistyczny lub
ruralistyczny - przestrzenne założenie miejskie lub wiejskie,
zawierające zespoły budowlane, pojedyncze budynki i formy
zaprojektowanej zieleni, rozmieszczone w układzie historycznych
podziałów własnościowych i funkcjonalnych, w tym ulic lub sieci
dróg;
13) historyczny zespół budowlany -
powiązaną przestrzennie grupę budynków wyodrębnioną ze względu
na formę architektoniczną, styl, zastosowane materiały, funkcję, czas
powstania lub związek z wydarzeniami historycznymi;
14) krajobraz kulturowy - przestrzeń
historycznie ukształtowaną w wyniku działalności człowieka, zawierającą
wytwory cywilizacji oraz elementy przyrodnicze;
15) otoczenie - teren wokół lub przy
zabytku wyznaczony w decyzji o wpisie tego terenu do rejestru
zabytków w celu ochrony wartości widokowych zabytku oraz jego
ochrony przed szkodliwym oddziaływaniem czynników zewnętrznych.
Art. 4. Ochrona zabytków polega, w
szczególności, na podejmowaniu przez organy administracji
publicznej działań mających na celu:
1) zapewnienie warunków prawnych,
organizacyjnych i finansowych umożliwiających trwałe zachowanie
zabytków oraz ich zagospodarowanie i utrzymanie;
2) zapobieganie zagrożeniom mogącym spowodować uszczerbek dla wartości zabytków;
3) udaremnianie niszczenia i niewłaściwego korzystania z zabytków;
4) przeciwdziałanie kradzieży, zaginięciu lub nielegalnemu wywozowi zabytków za granicę;
5) kontrolę stanu zachowania i przeznaczenia zabytków;
6) uwzględnianie zadań ochronnych w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przy kształtowaniu środowiska.
Art. 5. Opieka nad zabytkiem sprawowana przez jego właściciela
lub posiadacza polega, w szczególności, na zapewnieniu
warunków:
1) naukowego badania i dokumentowania zabytku;
2) prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku;
3) zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie;
4) korzystania z zabytku w sposób zapewniający trwałe zachowanie jego wartości;
5) popularyzowania i upowszechniania wiedzy o zabytku oraz jego znaczeniu dla historii i kultury.
Art. 6. 1. Ochronie i opiece podlegają, bez względu na stan zachowania:
1) zabytki nieruchome będące, w szczególności:
a) krajobrazami kulturowymi,
b) układami urbanistycznymi, ruralistycznymi i zespołami budowlanymi,
c) dziełami architektury i budownictwa,
d) dziełami budownictwa obronnego,
e) obiektami techniki, a zwłaszcza kopalniami, hutami, elektrowniami i innymi zakładami przemysłowymi,
f) cmentarzami,
g) parkami, ogrodami i innymi formami zaprojektowanej zieleni,
h) miejscami upamiętniającymi wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji;
2) zabytki ruchome będące, w szczególności:
a) dziełami sztuk plastycznych, rzemiosła artystycznego i sztuki użytkowej,
b) kolekcjami stanowiącymi zbiory
przedmiotów zgromadzonych i uporządkowanych według koncepcji
osób, które tworzyły te kolekcje,
c) numizmatami oraz pamiątkami historycznymi, a zwłaszcza militariami, sztandarami, pieczęciami, odznakami, medalami i orderami,
d) wytworami techniki, a zwłaszcza
urządzeniami, środkami transportu oraz maszynami i narzędziami
świadczącymi o kulturze materialnej, charakterystycznymi dla dawnych i
nowych form gospodarki, dokumentującymi poziom nauki i rozwoju
cywilizacyjnego,
e) materiałami bibliotecznymi, o
których mowa w art. 5 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o
bibliotekach (Dz. U. Nr 85, poz. 539, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z
2001 r. Nr 129, poz. 1440 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984),
f) instrumentami muzycznymi,
g) wytworami sztuki ludowej i rękodzieła oraz innymi obiektami etnograficznymi,
h) przedmiotami upamiętniającymi wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji;
3) zabytki archeologiczne będące, w szczególności:
a) pozostałościami terenowymi pradziejowego i historycznego osadnictwa,
b) cmentarzyskami,
c) kurhanami,
d) reliktami działalności gospodarczej, religijnej i artystycznej.
2. Ochronie mogą podlegać nazwy geograficzne, historyczne lub
tradycyjne nazwy obiektu budowlanego, placu, ulicy lub jednostki
osadniczej.
Rozdział 2
Formy i sposób ochrony zabytków
Art. 7. Formami ochrony zabytków są:
1) wpis do rejestru zabytków;
2) uznanie za pomnik historii;
3) utworzenie parku kulturowego;
4) ustalenia ochrony w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji o ustaleniu lokalizacji
inwestycji celu publicznego, decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o
zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, decyzji o ustaleniu
lokalizacji linii kolejowej lub decyzji o zezwoleniu na realizację
inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego.
Art. 8. Rejestr zabytków, zwany dalej „rejestrem”, dla zabytków znajdujących się na terenie województwa prowadzi wojewódzki konserwator zabytków.
Art. 9. 1. Do rejestru wpisuje się zabytek nieruchomy na
podstawie decyzji wydanej przez wojewódzkiego konserwatora
zabytków z urzędu bądź na wniosek właściciela zabytku
nieruchomego lub użytkownika wieczystego gruntu, na którym
znajduje się zabytek nieruchomy.
2. W trybie określonym w ust. 1, do rejestru może być
również wpisane otoczenie zabytku wpisanego do rejestru, a także
nazwa geograficzna, historyczna lub tradycyjna tego zabytku.
3. Wpis do rejestru historycznego układu urbanistycznego,
ruralistycznego lub historycznego zespołu budowlanego nie wyłącza
możliwości wydania decyzji o wpisie do rejestru wchodzących w skład
tych układów lub zespołu zabytków nieruchomych.
4. Wpisanie zabytku nieruchomego do rejestru ujawnia się w
księdze wieczystej danej nieruchomości na wniosek wojewódzkiego
konserwatora zabytków, na podstawie decyzji o wpisie do rejestru
tego zabytku.
5. Decyzja o wpisie zabytku nieruchomego do rejestru, na
wniosek wojewódzkiego konserwatora zabytków, stanowi
podstawę wpisu w katastrze nieruchomości.
6. Na wniosek wojewódzkiego konserwatora
zabytków informację o wpisie zabytku nieruchomego do rejestru
ogłasza się w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
7. Wpisy, o których mowa w ust. 4 i 5, są wolne od opłat.
Art. 10. 1. Do rejestru wpisuje się zabytek ruchomy na
podstawie decyzji wydanej przez wojewódzkiego konserwatora
zabytków na wniosek właściciela tego zabytku.
2. Wojewódzki konserwator zabytków może wydać z
urzędu decyzję o wpisie zabytku ruchomego do rejestru w przypadku
uzasadnionej obawy zniszczenia, uszkodzenia lub nielegalnego
wywiezienia zabytku za granicę albo wywiezienia za granicę zabytku o
wyjątkowej wartości historycznej, artystycznej lub naukowej.
Art. 11.
Do rejestru nie wpisuje się zabytku wpisanego do inwentarza muzeum lub wchodzącego w skład narodowego zasobu bibliotecznego.
Art. 12. 1. Starosta, w uzgodnieniu z wojewódzkim
konserwatorem zabytków, może umieszczać na zabytku nieruchomym
wpisanym do rejestru znak informujący o tym, iż zabytek ten podlega
ochronie.
2. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego określi, w drodze rozporządzenia, wzór i wymiary
znaku, o którym mowa w ust. 1.
3. Rozporządzenie powinno określić formę graficzną znaku,
wyróżniającą się wśród innych znaków, z
uwzględnieniem dotychczas używanego wzoru, a także pisemną informację,
że dany obiekt jest zabytkiem i podlega ochronie.
Art. 13. 1. Zabytek wpisany do rejestru, który uległ
zniszczeniu w stopniu powodującym utratę jego wartości historycznej,
artystycznej lub naukowej albo którego wartość będąca podstawą
wydania decyzji o wpisie do rejestru nie została potwierdzona w nowych
ustaleniach naukowych, zostaje skreślony z rejestru.
2. Przepis ust. 1 stosuje się do skreślenia z rejestru części zabytku.
3. Z rejestru skreśla się otoczenie zabytku, w przypadku skreślenia z rejestru tego zabytku.
4. Z rejestru skreśla się również zabytek, który:
1)
2)
został wpisany do inwentarza muzeum;
3) wszedł w skład narodowego zasobu bibliotecznego.
5. Skreślenie z rejestru następuje na podstawie decyzji ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
6. Postępowanie w sprawie skreślenia zabytku z rejestru
wszczyna się z urzędu bądź na wniosek właściciela zabytku lub
użytkownika wieczystego gruntu, na którym znajduje się zabytek
nieruchomy.
Art. 14. 1. Na podstawie decyzji o skreśleniu zabytku
nieruchomego z rejestru, wojewódzki konserwator zabytków
występuje z wnioskiem o wykreślenie z księgi wieczystej wpisu, o
którym mowa w art. 9 ust. 4.
2. Na podstawie decyzji o skreśleniu zabytku nieruchomego z
rejestru, wojewódzki konserwator zabytków występuje z
wnioskiem o wykreślenie z katastru nieruchomości wpisu, o którym
mowa w art. 9 ust. 5.
3. Na wniosek wojewódzkiego konserwatora
zabytków informację o skreśleniu zabytku nieruchomego z rejestru
ogłasza się w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
4. Wykreślenia, o których mowa w ust. 1 i 2, są wolne od opłat.
Art. 15. 1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek
ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego,
w drodze rozporządzenia, może uznać za pomnik historii zabytek
nieruchomy wpisany do rejestru lub park kulturowy o szczególnej
wartości dla kultury, określając jego granice.
2. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego może złożyć wniosek, o którym mowa w ust. 1, po
uzyskaniu opinii Rady Ochrony Zabytków.
3. Cofnięcie uznania zabytku nieruchomego za pomnik historii następuje w trybie przewidzianym dla jego uznania.
4. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego może przedstawić Komitetowi Dziedzictwa Światowego wniosek o
wpis pomnika historii na „Listę dziedzictwa światowego”
w celu objęcia tego pomnika ochroną na podstawie Konwencji w sprawie
ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, przyjętej w
Paryżu dnia 16 listopada 1972 r. (Dz. U. z 1976 r. Nr 32, poz. 190 i
191).
Art. 16. 1. Rada gminy, po zasięgnięciu opinii
wojewódzkiego konserwatora zabytków, na podstawie
uchwały, może utworzyć park kulturowy w celu ochrony krajobrazu
kulturowego oraz zachowania wyróżniających się krajobrazowo
terenów z zabytkami nieruchomymi charakterystycznymi dla
miejscowej tradycji budowlanej i osadniczej.
2. Uchwała określa nazwę parku kulturowego, jego granice,
sposób ochrony, a także zakazy i ograniczenia, o których
mowa w art. 17 ust. 1.
3. Wójt (burmistrz, prezydent miasta), w uzgodnieniu z
wojewódzkim konserwatorem zabytków, sporządza plan
ochrony parku kulturowego, który wymaga zatwierdzenia przez radę
gminy.
4. W celu realizacji zadań związanych z ochroną parku
kulturowego rada gminy może utworzyć jednostkę organizacyjną do
zarządzania parkiem.
5. Park kulturowy przekraczający granice gminy może być
utworzony i zarządzany na podstawie zgodnych uchwał rad gmin (związku
gmin), na terenie których ten park ma być utworzony.
6. Dla obszarów, na których utworzono park
kulturowy, sporządza się obowiązkowo miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego.
Art. 17. 1. Na terenie parku kulturowego lub jego części mogą być ustanowione zakazy i ograniczenia dotyczące:
1) prowadzenia robót budowlanych oraz działalności przemysłowej, rolniczej, hodowlanej, handlowej lub usługowej;
2) zmiany sposobu korzystania z zabytków nieruchomych;
3) umieszczania tablic, napisów,
ogłoszeń reklamowych i innych znaków niezwiązanych z ochroną
parku kulturowego, z wyjątkiem znaków drogowych i znaków
związanych z ochroną porządku i bezpieczeństwa publicznego, z
zastrzeżeniem art. 12 ust. 1;
4) składowania lub magazynowania odpadów.
2. W razie ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości na
skutek ustanowienia zakazów i ograniczeń, o których mowa
w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 131-134 ustawy z dnia
27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627
i Nr 115, poz. 1229, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984, Nr
153, poz. 1271 i Nr 233, poz. 1957 oraz z 2003 r. Nr 46, poz. 392 i Nr
80, poz. 717 i 721).
Art. 18. 1. Ochronę zabytków i opiekę nad zabytkami
uwzględnia się przy sporządzaniu i aktualizacji koncepcji
przestrzennego zagospodarowania kraju, strategii rozwoju
województw, planów zagospodarowania przestrzennego
województw, planu zagospodarowania przestrzennego morskich
wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy
ekonomicznej, analiz i studiów z zakresu zagospodarowania
przestrzennego powiatu, strategii rozwoju gmin, studiów
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin
oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego albo
decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzji o
warunkach zabudowy, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji
drogowej, decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej lub decyzji o
zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku
publicznego.
2. W koncepcji, strategiach, analizach, planach i studiach, o których mowa w ust. 1, w szczególności:
1) uwzględnia się krajowy program ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;
2) określa się rozwiązania niezbędne do
zapobiegania zagrożeniom dla zabytków, zapewnienia im ochrony
przy realizacji inwestycji oraz przywracania zabytków do jak
najlepszego stanu;
3) ustala się przeznaczenie i zasady zagospodarowania terenu uwzględniające opiekę nad zabytkami.
Art. 19. 1. W studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego uwzględnia się, w szczególności
ochronę:
1) zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia;
2) innych zabytków nieruchomych, znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków;
3) parków kulturowych.
1a. W decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu
publicznego, decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o zezwoleniu na
realizację inwestycji drogowej, decyzji o ustaleniu lokalizacji linii
kolejowej lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie
lotniska użytku publicznego uwzględnia się w szczególności
ochronę:
1) zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia;
2) innych zabytków nieruchomych, znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków.
2. W przypadku gdy gmina posiada gminny program opieki nad
zabytkami, ustalenia tego programu uwzględnia się w studium i planie, o
których mowa w ust. 1.
3. W studium i planie, o których mowa w ust. 1, ustala
się, w zależności od potrzeb, strefy ochrony konserwatorskiej
obejmujące obszary, na których obowiązują określone ustaleniami
planu ograniczenia, zakazy i nakazy, mające na celu ochronę
znajdujących się na tym obszarze zabytków.
Art. 20. Projekty i zmiany planu zagospodarowania
przestrzennego województwa oraz miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego podlegają uzgodnieniu z
wojewódzkim konserwatorem zabytków w zakresie
kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu.
Art. 21. Ewidencja zabytków jest podstawą do
sporządzania programów opieki nad zabytkami przez
województwa, powiaty i gminy.
Art. 22. 1. Generalny Konserwator Zabytków prowadzi
krajową ewidencję zabytków w formie zbioru kart ewidencyjnych
zabytków znajdujących się w wojewódzkich ewidencjach
zabytków.
2. Wojewódzki konserwator zabytków prowadzi
wojewódzką ewidencję zabytków w formie kart ewidencyjnych
zabytków znajdujących się na terenie województwa.
3. Włączenie karty ewidencyjnej zabytku ruchomego niewpisanego
do rejestru do wojewódzkiej ewidencji zabytków może
nastąpić za zgodą właściciela tego zabytku.
4. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) prowadzi gminną
ewidencję zabytków w formie zbioru kart adresowych
zabytków nieruchomych z terenu gminy.
5. W gminnej ewidencji zabytków powinny być ujęte:
1) zabytki nieruchome wpisane do rejestru;
2) inne zabytki nieruchome znajdujące się w wojewódzkiej ewidencji zabytków;
3) inne zabytki nieruchome wyznaczone przez
wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w porozumieniu z
wojewódzkim konserwatorem zabytków.
6. Właściwy dyrektor urzędu morskiego prowadzi ewidencję
zabytków znajdujących się na polskich obszarach morskich w
formie zbioru kart ewidencyjnych.
Art. 23. 1. Generalny Konserwator Zabytków prowadzi, w
formie zbioru kart informacyjnych, krajowy wykaz zabytków
skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem.
2. Wojewódzki konserwator zabytków, organy
Policji, Straży Granicznej i administracji celnej są obowiązane
niezwłocznie przekazywać, w celu ujęcia w wykazie, Generalnemu
Konserwatorowi Zabytków informacje o zabytku skradzionym lub
wywiezionym za granicę niezgodnie z prawem.
Art. 24. 1. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego określi, w drodze rozporządzenia, sposób
prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i
gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków
skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem.
2. Rejestr zabytków prowadzi się w formie odrębnych ksiąg dla poszczególnych rodzajów zabytków.
3. W rozporządzeniu należy określić wzory krajowych,
wojewódzkich i gminnych kart ewidencyjnych oraz dane jakie
powinny być ujęte w poszczególnych księgach rejestru, karcie
ewidencyjnej i adresowej zabytku oraz w karcie informacyjnej, a także
sposób gromadzenia dokumentów dotyczących zabytku.
4. Rozporządzenie powinno wskazywać przesłanki, od
których spełnienia jest uzależnione włączenie kart ewidencyjnych
i adresowych do ewidencji, a także ich wyłączenie z tych ewidencji.
Rozdział 3
Zagospodarowanie zabytków, prowadzenie badań, prac i robót oraz podejmowanie innych działań przy zabytkach
Art. 25. 1. Zagospodarowanie na cele użytkowe zabytku
nieruchomego wpisanego do rejestru wymaga posiadania przez jego
właściciela lub posiadacza:
1) dokumentacji konserwatorskiej określającej
stan zachowania zabytku nieruchomego i możliwości jego adaptacji, z
uwzględnieniem historycznej funkcji i wartości tego zabytku;
2) uzgodnionego z wojewódzkim
konserwatorem zabytków programu prac konserwatorskich przy
zabytku nieruchomym, określającego zakres i sposób ich
prowadzenia oraz wskazującego niezbędne do zastosowania materiały i
technologie;
3) uzgodnionego z wojewódzkim
konserwatorem zabytków programu zagospodarowania zabytku
nieruchomego wraz z otoczeniem oraz dalszego korzystania z tego
zabytku, z uwzględnieniem wyeksponowania jego wartości.
2. W celu spełnienia wymagań, o których mowa w ust. 1,
wojewódzki konserwator zabytków jest obowiązany
nieodpłatnie udostępnić do wglądu właścicielowi lub posiadaczowi
zabytku nieruchomego posiadaną przez siebie dokumentację tego zabytku
oraz umożliwić dokonywanie niezbędnych odpisów z tej
dokumentacji.
Art. 26. 1. W umowie sprzedaży, zamiany, darowizny lub
dzierżawy zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru, stanowiącego
własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, przy
określaniu sposobu korzystania z tego zabytku należy nałożyć, jeżeli
stan zachowania zabytku tego wymaga, na nabywcę lub dzierżawcę
obowiązek przeprowadzenia w określonym terminie niezbędnych prac
konserwatorskich przy tym zabytku.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do decyzji o oddaniu w trwały zarząd zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru.
Art. 27.
Na wniosek właściciela lub posiadacza zabytku
wojewódzki konserwator zabytków przedstawia, w formie
pisemnej, zalecenia konserwatorskie, określające sposób
korzystania z zabytku, jego zabezpieczenia i wykonania prac
konserwatorskich, a także zakres dopuszczalnych zmian, które
mogą być wprowadzone w tym zabytku.
Art. 28. Niezależnie od obowiązków wynikających z
opieki nad zabytkami, określonych w art. 5, właściciel lub posiadacz
zabytku wpisanego do rejestru lub zabytku znajdującego się w
wojewódzkiej ewidencji zabytków zawiadamia
wojewódzkiego konserwatora zabytków o:
1) uszkodzeniu, zniszczeniu, zaginięciu lub kradzieży zabytku, niezwłocznie po powzięciu wiadomości o wystąpieniu zdarzenia;
2) zagrożeniu dla zabytku, niezwłocznie po powzięciu wiadomości o wystąpieniu zagrożenia;
3) zmianie miejsca przechowania zabytku ruchomego w terminie miesiąca od dnia nastąpienia tej zmiany;
4) zmianach dotyczących stanu prawnego
zabytku, nie później niż w terminie miesiąca od dnia ich
wystąpienia lub powzięcia o nich wiadomości.
Art. 29. 1. Organy ochrony zabytków w czasie
uzgodnionym z właścicielem lub posiadaczem przedmiotu będącego
zabytkiem lub posiadającego cechy zabytku mogą prowadzić badania tego
przedmiotu w miejscu, w którym przedmiot ten się znajduje.
2. W przypadku odmowy udostępnienia przedmiotu, o
którym mowa w ust. 1, wojewódzki konserwator
zabytków może wydać decyzję nakazującą jego udostępnienie na
czas niezbędny do wykonania badań, jednak nie dłuższy niż 3 miesiące od
dnia, w którym decyzja stała się ostateczna.
3. Za szkody wyrządzone w związku z badaniami, o
których mowa w ust. 1 lub 2, przysługuje odszkodowanie na
zasadach określonych w Kodeksie cywilnym.
Art. 30. 1. Właściciel lub posiadacz zabytku nieruchomego bądź
nieruchomości o cechach zabytku jest obowiązany udostępnić ten zabytek
bądź nieruchomość wykonawcy badań w celu ich przeprowadzenia.
2. W przypadku odmowy udostępnienia zabytku nieruchomego bądź
nieruchomości, o których mowa w ust. 1, wojewódzki
konserwator zabytków może wydać decyzję nakazującą właścicielowi
lub posiadaczowi udostępnienie tego zabytku bądź nieruchomości, na czas
niezbędny do przeprowadzenia badań, jednak nie dłuższy niż 3 miesiące
od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna.
3. Za szkody wyrządzone w związku z badaniami, o
których mowa w ust. 1 lub 2, przysługuje odszkodowanie na
zasadach określonych w Kodeksie cywilnym.
Art. 31. 1.
1a. Osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna, która zamierza realizować:
1) roboty budowlane przy zabytku nieruchomym
wpisanym do rejestru lub objętym ochroną konserwatorską na podstawie
ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub
znajdującym się w ewidencji wojewódzkiego konserwatora
zabytków albo
2) roboty ziemne lub dokonać zmiany
charakteru dotychczasowej działalności na terenie, na którym
znajdują się zabytki archeologiczne, co doprowadzić może do
przekształcenia lub zniszczenia zabytku archeologicznego
- jest obowiązana, z zastrzeżeniem art. 82a ust. 1, pokryć
koszty badań archeologicznych oraz ich dokumentacji, jeżeli
przeprowadzenie tych badań jest niezbędne w celu ochrony tych
zabytków.
2. Zakres i rodzaj niezbędnych badań archeologicznych, o
których mowa w ust. 1a, ustala wojewódzki konserwator
zabytków w drodze decyzji, wyłącznie w takim zakresie, w jakim
roboty budowlane albo roboty ziemne lub zmiana charakteru
dotychczasowej działalności na terenie, na którym znajdują się
zabytki archeologiczne, zniszczą lub uszkodzą zabytek archeologiczny.
3. Egzemplarz dokumentacji badań, o których mowa w ust.
1, podlega po ich zakończeniu nieodpłatnemu przekazaniu
wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków.
Art. 32. 1. Kto, w trakcie prowadzenia robót
budowlanych lub ziemnych, odkrył przedmiot, co do którego
istnieje przypuszczenie, iż jest on zabytkiem, jest obowiązany:
1) wstrzymać wszelkie roboty mogące uszkodzić lub zniszczyć odkryty przedmiot;
2) zabezpieczyć, przy użyciu dostępnych środków, ten przedmiot i miejsce jego odkrycia;
3) niezwłocznie zawiadomić o tym właściwego
wojewódzkiego konserwatora zabytków, a jeśli nie jest to
możliwe, właściwego wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
2. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) jest obowiązany
niezwłocznie, nie dłużej niż w terminie 3 dni, przekazać
wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków przyjęte
zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 3.
3. Wojewódzki konserwator zabytków jest
obowiązany w terminie 5 dni od dnia przyjęcia zawiadomienia, o
którym mowa w ust. 1 pkt 3 i ust. 2, dokonać oględzin odkrytego
przedmiotu.
4. Jeżeli w terminie, określonym w ust. 3, wojewódzki
konserwator zabytków nie dokona oględzin odkrytego przedmiotu,
przerwane roboty mogą być kontynuowane.
5. Po dokonaniu oględzin odkrytego przedmiotu wojewódzki konserwator zabytków wydaje decyzję:
1) pozwalającą na kontynuację przerwanych robót, jeżeli odkryty przedmiot nie jest zabytkiem;
2) pozwalającą na kontynuację przerwanych
robót, jeżeli odkryty przedmiot jest zabytkiem, a kontynuacja
robót nie doprowadzi do jego zniszczenia lub uszkodzenia;
3) nakazującą dalsze wstrzymanie robót
i przeprowadzenie, na koszt osoby fizycznej lub jednostki
organizacyjnej finansującej te roboty, badań archeologicznych w
niezbędnym zakresie.
6. Roboty nie mogą być wstrzymane na okres dłuższy niż miesiąc od dnia doręczenia decyzji, o której mowa w ust. 5 pkt 3.
7. Jeżeli w trakcie badań archeologicznych zostanie odkryty
zabytek posiadający wyjątkową wartość, wojewódzki konserwator
zabytków może wydać decyzję o przedłużeniu okresu wstrzymania
robót. Okres wstrzymania robót nie może być jednak
dłuższy niż 6 miesięcy od dnia doręczenia decyzji, o której mowa
w ust. 5 pkt 3.
8. Po zakończeniu badań archeologicznych, o których
mowa w ust. 5 pkt 3, wojewódzki konserwator zabytków
wydaje decyzję pozwalającą na kontynuację przerwanych robót.
9. W przypadku odkrycia przedmiotu, o którym mowa w
ust. 1, z wyłączeniem zabytków archeologicznych, w sprawach
własności i wynagrodzenia dla znalazcy tego przedmiotu stosuje się
odpowiednio art. 189 Kodeksu cywilnego.
10. O odkryciu przedmiotu, o którym mowa w ust. 1, na
polskich obszarach morskich należy niezwłocznie zawiadomić właściwego
dyrektora urzędu morskiego. Przepisy ust. 1 pkt 1 i 2 i ust. 3-8
stosuje się odpowiednio.
Art. 33. 1. Kto przypadkowo znalazł przedmiot, co do
którego istnieje przypuszczenie, iż jest on zabytkiem
archeologicznym, jest obowiązany, przy użyciu dostępnych
środków, zabezpieczyć ten przedmiot i oznakować miejsce jego
znalezienia oraz niezwłocznie zawiadomić o znalezieniu tego przedmiotu
właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków, a jeśli
nie jest to możliwe, właściwego wójta (burmistrza, prezydenta
miasta).
2. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) jest obowiązany
niezwłocznie, nie dłużej niż w terminie 3 dni, przekazać
wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków przyjęte
zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1.
3. W terminie 3 dni od dnia przyjęcia zawiadomienia, o
którym mowa w ust. 1 i 2, wojewódzki konserwator
zabytków jest obowiązany dokonać oględzin znalezionego
przedmiotu i miejsca jego znalezienia oraz, w razie potrzeby,
zorganizować badania archeologiczne.
4. O znalezieniu przedmiotu, o którym mowa w ust. 1, na
polskich obszarach morskich należy niezwłocznie zawiadomić właściwego
dyrektora urzędu morskiego.
Art. 34. 1. Osobom, które odkryły bądź przypadkowo
znalazły zabytek archeologiczny, przysługuje nagroda, jeżeli dopełniły
one obowiązków określonych odpowiednio w art. 32 ust. 1 lub w
art. 33 ust. 1.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do osób zajmujących
się zawodowo badaniami archeologicznymi lub zatrudnionych w grupach
zorganizowanych w celu prowadzenia takich badań.
3. Warunki i tryb przyznawania nagród określi, w drodze
rozporządzenia, minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego, ustalając rodzaje nagród, źródła
ich finansowania i wysokość nagród pieniężnych.
Art. 35. 1. Przedmioty będące zabytkami archeologicznymi
odkrytymi, przypadkowo znalezionymi albo pozyskanymi w wyniku badań
archeologicznych, stanowią własność Skarbu Państwa.
2. Własność Skarbu Państwa stanowią również przedmioty
będące zabytkami archeologicznymi, pozyskane w wyniku poszukiwań, o
których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 12.
3. Miejsce przechowywania zabytków archeologicznych
odkrytych, przypadkowo znalezionych albo pozyskanych w wyniku badań
archeologicznych bądź poszukiwań, o których mowa w art. 36 ust.
1 pkt 12, określa wojewódzki konserwator zabytków,
przekazując je, w drodze decyzji, w depozyt muzeum lub innej jednostce
organizacyjnej, za jej zgodą.
4. Przekazanie zabytków archeologicznych muzeum lub
innej jednostce organizacyjnej może nastąpić w przypadku, gdy jednostka
ta zapewni:
1) ich trwałe przechowanie;
2) przeprowadzenie inwentaryzacji i odpowiednich prac konserwatorskich;
3) udostępnianie tych zabytków w celach naukowych.
5. Wojewódzki konserwator zabytków może wydać
decyzję o cofnięciu oddania w depozyt zabytków archeologicznych,
jeżeli muzeum lub inna jednostka organizacyjna nie zapewnia
warunków, o których mowa w ust. 4.
6. Na wniosek dyrektora muzeum zabytki archeologiczne, będące
w depozycie tego muzeum, mogą być przekazane na jego własność na
podstawie decyzji wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Art. 36. 1. Pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wymaga:
1) prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru;
2) wykonywanie robót budowlanych w otoczeniu zabytku;
3) prowadzenie badań konserwatorskich zabytku wpisanego do rejestru;
4) prowadzenie badań architektonicznych zabytku wpisanego do rejestru;
5) prowadzenie badań archeologicznych;
6) przemieszczanie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru;
7) trwałe przeniesienie zabytku ruchomego
wpisanego do rejestru, z naruszeniem ustalonego tradycją wystroju
wnętrza, w którym zabytek ten się znajduje;
8) dokonywanie podziału zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru;
9) zmiana przeznaczenia zabytku wpisanego do rejestru lub sposobu korzystania z tego zabytku;
10) umieszczanie na zabytku wpisanym do
rejestru urządzeń technicznych, tablic, reklam oraz napisów, z
zastrzeżeniem art. 12 ust. 1;
11) podejmowanie innych działań, które
mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub zmiany wyglądu zabytku
wpisanego do rejestru;
12) poszukiwanie ukrytych lub porzuconych
zabytków ruchomych, w tym zabytków archeologicznych, przy
użyciu wszelkiego rodzaju urządzeń elektronicznych i technicznych oraz
sprzętu do nurkowania.
2. Na polskich obszarach morskich pozwolenie na podejmowanie
działań, o których mowa w ust. 1 pkt 5 i 12, wydaje dyrektor
urzędu morskiego w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem
zabytków właściwym dla miejsca siedziby urzędu morskiego.
3. Pozwolenia, o których mowa w ust. 1, mogą określać
warunki, które zapobiegną uszkodzeniu lub zniszczeniu zabytku.
4. Wojewódzki konserwator zabytków może
uzależnić wydanie pozwolenia na podejmowanie działań, o których
mowa w ust. 1 pkt 6, 9 i 11, od przeprowadzenia, na koszt wnioskodawcy,
niezbędnych badań konserwatorskich, architektonicznych lub
archeologicznych. Egzemplarz dokumentacji badań jest przekazywany
nieodpłatnie wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków.
5. Pozwolenia, o których mowa w ust. 1, wydaje się na
wniosek osoby fizycznej lub jednostki organizacyjnej posiadającej tytuł
prawny do korzystania z zabytku wpisanego do rejestru, wynikający z
prawa własności, użytkowania wieczystego, trwałego zarządu albo
ograniczonego prawa rzeczowego lub stosunku zobowiązaniowego.
6. Pozwolenie na prowadzenie badań archeologicznych wydaje się
na wniosek osoby fizycznej lub jednostki organizacyjnej posiadającej
tytuł prawny do korzystania z nieruchomości, wynikający z prawa
własności, użytkowania wieczystego, trwałego zarządu albo ograniczonego
prawa rzeczowego lub stosunku zobowiązaniowego.
7. Pozwolenie na prowadzenie badań konserwatorskich i
architektonicznych przy zabytku wpisanym do rejestru albo badań
archeologicznych lub poszukiwań ukrytych bądź porzuconych
zabytków ruchomych, w tym zabytków archeologicznych,
wydaje się również na wniosek osób fizycznych albo
jednostek organizacyjnych zamierzających prowadzić te badania lub
poszukiwania. W przypadku nieuzyskania zgody właściciela lub posiadacza
nieruchomości na przeprowadzenie tych badań lub poszukiwań przepisy
art. 30 ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.
8. Uzyskanie pozwolenia wojewódzkiego konserwatora
zabytków na podjęcie robót budowlanych przy zabytku
wpisanym do rejestru nie zwalnia z obowiązku uzyskania pozwolenia na
budowę albo zgłoszenia, w przypadkach określonych przepisami Prawa
budowlanego.
Art. 37. 1. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego określi, w drodze rozporządzenia:
1) tryb i sposób wydawania pozwoleń na
prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich, robót
budowlanych oraz badań konserwatorskich i architektonicznych, a także
innych działań, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 6-12, przy
zabytku wpisanym do rejestru oraz badań archeologicznych;
2) kwalifikacje osób uprawnionych do
prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, badań
konserwatorskich i architektonicznych przy zabytku wpisanym do rejestru
oraz badań archeologicznych;
3) dodatkowe wymagania dla osób
wykonujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie przy
zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru;
4) sposób potwierdzania posiadanych kwalifikacji i dodatkowych wymagań, o których mowa w pkt 2 i 3;
5) standardy, jakim powinna odpowiadać
dokumentacja prowadzonych prac konserwatorskich i restauratorskich przy
zabytku ruchomym wpisanym do rejestru i badań archeologicznych.
2. W rozporządzeniu należy określić szczegółowe
wymagania, jakim powinien odpowiadać wniosek i pozwolenie na
prowadzenie prac, robót, badań i działań, o których mowa
w ust. 1 pkt 1, oraz dokumentację niezbędną do rozpatrzenia tego
wniosku.
3. Przy określaniu kwalifikacji i dodatkowych wymagań
osób uprawnionych do prowadzenia prac, robót i badań, o
których mowa w ust. 1 pkt 1, niezbędne jest wskazanie
wykształcenia oraz wymaganej praktyki zawodowej, które powinny
posiadać te osoby.
4. Standardy, o których mowa w ust. 1 pkt 5, ustala się
tak, aby poszczególne etapy prowadzonych prac konserwatorskich i
restauratorskich przy zabytkach ruchomych i badań archeologicznych były
odpowiednio udokumentowane.
Rozdział 4
Nadzór konserwatorski
Art. 38. 1. Wojewódzki konserwator zabytków lub
działający z jego upoważnienia pracownicy wojewódzkiego urzędu
ochrony zabytków prowadzą kontrolę przestrzegania i stosowania
przepisów dotyczących ochrony zabytków i opieki nad
zabytkami.
2. W upoważnieniu, o którym mowa w ust. 1, określa się
osobę lub osoby upoważnione do przeprowadzenia kontroli, kontrolowaną
osobę fizyczną lub jednostkę organizacyjną, miejsce i zakres kontroli
oraz podstawę prawną do jej przeprowadzenia.
3. Przy wykonywaniu kontroli wojewódzki konserwator
zabytków lub osoby, o których mowa w ust. 1, są
uprawnione do:
1) wstępu na teren nieruchomości, jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie zniszczenia lub uszkodzenia zabytku;
2) oceny stanu zachowania, warunków
przechowywania i zabezpieczenia zabytków wpisanych do rejestru,
a także zabytków znajdujących się w muzeach, bibliotekach oraz w
zbiorach lub zasobach innych państwowych jednostek organizacyjnych i
jednostek samorządu terytorialnego, w terminie uzgodnionym z ich
właścicielem lub posiadaczem;
3) sprawdzania zgodności wszelkich działań
podejmowanych przy zabytkach wpisanych do rejestru oraz prowadzonych
badań archeologicznych z zakresem lub warunkami określonymi w
pozwoleniu i zatwierdzoną dokumentacją;
4) żądania ustnych lub pisemnych informacji w zakresie niezbędnym dla ustalenia stanu faktycznego dotyczącego zakresu kontroli;
5) żądania okazania dokumentów i udostępnienia wszelkich danych mających związek z zakresem kontroli;
6) dokonania wpisu w dzienniku budowy w zakresie określonym przepisami Prawa budowlanego.
4. Czynności kontrolne przeprowadza się w obecności
kontrolowanej osoby fizycznej albo kierownika kontrolowanej jednostki
organizacyjnej lub upoważnionej przez niego osoby, z zachowaniem
przepisów o ochronie informacji niejawnych.
4a. Wojewódzki konserwator zabytków może
wystąpić z wnioskiem do właściwego miejscowo komendanta Policji o jej
pomoc, jeżeli jest to niezbędne do przeprowadzenia czynności
kontrolnych.
4b. Na wniosek wojewódzkiego konserwatora
zabytków właściwy miejscowo komendant Policji jest obowiązany do
zapewnienia osobom, o których mowa w ust. 1, pomocy Policji w
toku wykonywania czynności kontrolnych.
5. Czynności kontrolne dotyczące zabytków nieruchomych
wpisanych do rejestru, które są w zarządzie państw obcych albo
są użytkowane przez przedstawicieli dyplomatycznych i konsularnych tych
państw lub przez inne osoby zrównane z nimi na podstawie ustaw,
umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów
międzynarodowych, mogą być wykonywane za zgodą tych przedstawicieli lub
osób.
Art. 39. 1. Z czynności kontrolnych kontrolujący sporządza
protokół, którego jeden egzemplarz doręcza kontrolowanej
osobie fizycznej lub kierownikowi kontrolowanej jednostki
organizacyjnej.
2. Protokół kontroli zawiera opis stanu faktycznego
stwierdzonego w toku kontroli, w tym ustalonych nieprawidłowości, z
uwzględnieniem przyczyn powstania, zakresu i skutków tych
nieprawidłowości oraz osób za nie odpowiedzialnych.
3. Protokół podpisują kontrolujący i kontrolowana osoba
fizyczna albo kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub
upoważniona przez niego osoba, którzy mogą wnieść do protokołu
umotywowane zastrzeżenia i uwagi.
4. W razie odmowy podpisania protokołu przez kontrolowaną
osobę fizyczną albo kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej
lub upoważnioną przez niego osobę, kontrolujący czyni o tym wzmiankę w
protokole, a odmawiający podpisu może w terminie 7 dni przedstawić
swoje pisemne uwagi wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków.
Art. 40. 1. Na podstawie ustaleń wynikających z kontroli
wojewódzki konserwator zabytków może wydać zalecenia
pokontrolne kontrolowanej osobie fizycznej lub kierownikowi
kontrolowanej jednostki organizacyjnej.
2. Wojewódzki konserwator zabytków może odstąpić
od wydania zaleceń pokontrolnych i wydać decyzję, o której mowa
w art. 43, art. 44 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 46 ust. 1, art. 49 ust.
1 lub art. 50 ust. 1.
3. W przypadku kontroli jednostki organizacyjnej
wojewódzki konserwator zabytków może zażądać
przeprowadzenia postępowania służbowego lub innego przewidzianego
prawem przeciwko osobom winnym dopuszczenia do powstania uchybień i
poinformowania go w określonym terminie o podjętych działaniach
zmierzających do usunięcia tych uchybień.
Art. 41.
W razie stwierdzenia, że działanie lub zaniechanie
kontrolowanej osoby fizycznej albo kierownika kontrolowanej jednostki
organizacyjnej lub jej pracownika narusza przepisy art. 108-118 ustawy,
wojewódzki konserwator zabytków kieruje odpowiednio do
Policji, prokuratury albo sądu zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
lub wykroczenia.
Art. 42. Generalny Konserwator Zabytków może podejmować
czynności, o których mowa w art. 38 ust. 3, art. 39, art. 40
ust. 1 i 3 oraz art. 41, jeżeli jest to konieczne ze względu na
szczególną wagę sprawy. Przepisy art. 38 ust. 4 i 5 stosuje się
odpowiednio.
Art. 43. Wojewódzki konserwator zabytków wydaje
decyzję o wstrzymaniu wykonywanych bez jego pozwolenia lub w
sposób odbiegający od zakresu i warunków określonych w
pozwoleniu:
1) prac konserwatorskich, restauratorskich, badań konserwatorskich lub architektonicznych przy zabytku wpisanym do rejestru;
2) robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru lub w jego otoczeniu;
3) badań archeologicznych;
4) innych działań, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 6-8 i 10-12.
Art. 44. 1. Decyzja, o której mowa w art. 43, wygasa po
upływie 2 miesięcy od dnia jej doręczenia, jeżeli w tym terminie
wojewódzki konserwator zabytków nie wyda decyzji:
1) nakazującej przywrócenie zabytku do
poprzedniego stanu lub uporządkowanie terenu, z określeniem terminu
wykonania tych czynności, albo
2) nakładającej obowiązek uzyskania
pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków na
prowadzenie wstrzymanych badań, prac, robót lub innych działań
przy zabytku, przy czym wniosek o wydanie tego pozwolenia składa się w
terminie nie dłuższym niż 7 dni od dnia doręczenia decyzji, albo
3) nakładającej obowiązek podjęcia
określonych czynności w celu doprowadzenia wykonywanych badań, prac,
robót lub innych działań przy zabytku do zgodności z zakresem i
warunkami określonymi w pozwoleniu, wskazując termin wykonania tych
czynności.
1a. Wojewódzki konserwator zabytków wydaje
decyzję w sprawie pozwolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, w
terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie
tego pozwolenia.
2. W przypadku nieuzyskania pozwolenia, o którym mowa w
ust. 1 pkt 2, albo niewykonania obowiązku określonego w ust. 1 pkt 3,
wojewódzki konserwator zabytków wydaje decyzję nakazującą
przywrócenie zabytku do poprzedniego stanu lub uporządkowanie
terenu, z określeniem terminu wykonania tych czynności.
3. Po wykonaniu obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt
3, wojewódzki konserwator zabytków wydaje pozwolenie na
wznowienie wstrzymanych badań, prac, robót lub innych działań
przy zabytku.
4. Osoba, która dopuściła się naruszenia
przepisów o zabytkach lub naruszyła zakres i warunki określone w
pozwoleniu, jest obowiązana na swój koszt wykonać czynności
nakazane w decyzji, o której mowa w ust. 1 pkt 1 i 3 oraz w ust.
2.
Art. 45. 1. W przypadku gdy bez wymaganego pozwolenia
wojewódzkiego konserwatora zabytków lub w sposób
odbiegający od zakresu i warunków określonych w pozwoleniu
wykonano przy zabytku wpisanym do rejestru prace konserwatorskie,
restauratorskie, roboty budowlane, badania konserwatorskie,
architektoniczne lub podjęto inne działania, o których mowa w
art. 36 ust. 1 pkt 6-8 i 10-12, wojewódzki konserwator
zabytków wydaje decyzję:
1) nakazującą przywrócenie zabytku do
poprzedniego stanu lub uporządkowanie terenu, określając termin
wykonania tych czynności, albo
2) zobowiązującą do doprowadzenia zabytku do jak najlepszego stanu we wskazany sposób i w określonym terminie.
2. Przepis art. 44 ust. 4 stosuje się odpowiednio.
Art. 46. 1. Wojewódzki konserwator zabytków może
wydać decyzję o wstrzymaniu prac konserwatorskich, restauratorskich lub
robót budowlanych przy zabytku niewpisanym do rejestru, jeżeli
zabytek ten spełnia warunki uzasadniające dokonanie wpisu do rejestru.
2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, wygasa, jeżeli w
terminie 14 dni od dnia jej doręczenia nie nastąpi wszczęcie
postępowania w sprawie wpisu zabytku do rejestru.
3. Wstrzymane prace konserwatorskie, restauratorskie lub
roboty budowlane przy zabytku mogą być podjęte, jeżeli w terminie 2
miesięcy od dnia doręczenia decyzji, o której mowa w ust. 1,
wojewódzki konserwator zabytków nie wpisze tego zabytku
do rejestru.
Art. 47.
Wojewódzki konserwator zabytków może wznowić
postępowanie w sprawie wydanego pozwolenia, o którym mowa w art.
36 ust. 1, a następnie zmienić je lub cofnąć, w drodze decyzji, jeżeli
w trakcie wykonywania badań, prac, robót lub innych działań
określonych w pozwoleniu wystąpiły nowe fakty i okoliczności, mogące
doprowadzić do uszkodzenia lub zniszczenia zabytku.
Art. 48. Dyrektor urzędu morskiego, w uzgodnieniu z
wojewódzkim konserwatorem zabytków właściwym dla miejsca
siedziby urzędu morskiego, może, w drodze decyzji:
1) wstrzymać prowadzone bez pozwolenia, o którym mowa w art. 36 ust. 2, badania lub poszukiwania albo
2) zmienić lub cofnąć, w wyniku wznowienia
postępowania, wydane pozwolenie, o którym mowa w art. 36 ust. 2,
jeżeli wystąpiły nowe fakty i okoliczności, mogące doprowadzić do
uszkodzenia lub zniszczenia zabytku, albo
3) cofnąć wydane pozwolenie, o którym
mowa w art. 36 ust. 2, jeżeli badania lub poszukiwania są prowadzone
niezgodnie z zakresem i warunkami określonymi w tym pozwoleniu.
Art. 49. 1. Wojewódzki konserwator zabytków może
wydać decyzję nakazującą osobie fizycznej lub jednostce organizacyjnej
posiadającej tytuł prawny do korzystania z zabytku wpisanego do
rejestru, wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego,
trwałego zarządu albo ograniczonego prawa rzeczowego lub stosunku
zobowiązaniowego, przeprowadzenie, w terminie określonym w tej decyzji,
prac konserwatorskich lub robót budowlanych przy tym zabytku,
jeżeli ich wykonanie jest niezbędne ze względu na zagrożenie
zniszczeniem lub istotnym uszkodzeniem tego zabytku.
2. Wykonanie decyzji nakazującej przeprowadzenie prac
konserwatorskich lub robót budowlanych przy zabytku nieruchomym
nie zwalnia z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę albo zgłoszenia,
w przypadkach określonych przepisami Prawa budowlanego.
3. W przypadku wykonania zastępczego prac konserwatorskich lub
robót budowlanych przy zabytku nieruchomym wojewódzki
konserwator zabytków wydaje decyzję określającą wysokość
wierzytelności Skarbu Państwa z tytułu wykonania zastępczego tych prac
lub robót, ich zakres oraz termin wymagalności tej
wierzytelności.
4. Wierzytelność Skarbu Państwa z tytułu wykonania zastępczego
prac konserwatorskich lub robót budowlanych przy zabytku
nieruchomym podlega zabezpieczeniu hipoteką przymusową na tej
nieruchomości, na wniosek wojewódzkiego konserwatora
zabytków, na podstawie decyzji, o której mowa w ust. 3.
Jeżeli nieruchomość nie posiada księgi wieczystej, zabezpieczenie może
być dokonane przez złożenie wniosku i decyzji do zbioru
dokumentów.
5. Przepisu ust. 4 nie stosuje się do zabytków nieruchomych stanowiących własność Skarbu Państwa.
6. Wierzytelność Skarbu Państwa z tytułu wykonania zastępczego
prac konserwatorskich lub robót budowlanych przy zabytku
nieruchomym wojewoda, w porozumieniu z Generalnym Konserwatorem
Zabytków, może, w drodze decyzji, umorzyć w całości albo w
części lub rozłożyć na raty - jeżeli stwierdzono nieściągalność
wierzytelności lub jej ściągnięcie spowoduje znaczny uszczerbek dla
sytuacji materialnej osoby lub jednostki, o których mowa w ust.
1.
7. Wykreślenie hipoteki przymusowej z księgi wieczystej
następuje na wniosek wojewody na podstawie decyzji, o której
mowa w ust. 6. Jeżeli nieruchomość nie posiada księgi wieczystej,
wniosek i decyzję składa się do zbioru dokumentów.
Art. 50. 1. W przypadku wystąpienia zagrożenia dla zabytku
ruchomego wpisanego do rejestru, polegającego na możliwości jego
zniszczenia, uszkodzenia, kradzieży, zaginięcia lub nielegalnego
wywiezienia za granicę, wojewódzki konserwator zabytków
może wydać decyzję o zabezpieczeniu tego zabytku w formie ustanowienia
czasowego zajęcia do czasu usunięcia zagrożenia.
2. Czasowe zajęcie zabytku ruchomego polega na przekazaniu go,
w zależności od rodzaju zabytku, do muzeum, archiwum lub biblioteki.
3. W przypadku wystąpienia zagrożenia dla zabytku nieruchomego
wpisanego do rejestru, polegającego na możliwości jego zniszczenia lub
uszkodzenia, starosta, na wniosek wojewódzkiego konserwatora
zabytków, może wydać decyzję o zabezpieczeniu tego zabytku w
formie ustanowienia czasowego zajęcia do czasu usunięcia zagrożenia.
Przepisy o gospodarce nieruchomościami stosuje się odpowiednio.
4. Jeżeli nie jest możliwe usunięcie zagrożenia, o którym mowa w ust. 1 lub 3:
1) zabytek ruchomy może być przejęty przez
wojewódzkiego konserwatora zabytków, w drodze decyzji, na
własność Skarbu Państwa, z przeznaczeniem na cele kultury, oświaty lub
turystyki, za odszkodowaniem odpowiadającym wartości rynkowej tego
zabytku;
2) zabytek nieruchomy może być na wniosek
wojewódzkiego konserwatora zabytków wywłaszczony przez
starostę na rzecz Skarbu Państwa lub gminy właściwej ze względu na
miejsce położenia tego zabytku, w trybie i na zasadach przewidzianych w
przepisach o gospodarce nieruchomościami.
Rozdział 5
Wywóz zabytków za granicę
Art. 51. 1. Jednorazowego pozwolenia na stały wywóz
zabytku za granicę wymagają zabytki zaliczane do jednej z następujących
kategorii:
1) zabytków archeologicznych,
które mają więcej niż 100 lat i wchodzą w skład zbiorów
archeologicznych lub zostały pozyskane w wyniku badań archeologicznych
bądź przypadkowych odkryć;
2) elementów stanowiących integralną
część zabytków architektury, wystroju wnętrz, pomników,
posągów i dzieł rzemiosła artystycznego, które mają
więcej niż 100 lat;
3) wykonanych dowolną techniką i na dowolnym
materiale dzieł malarstwa, nieobjętych kategoriami wskazanymi w pkt 4 i
5, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 40
000 zł;
4) wykonanych na dowolnym materiale akwareli,
gwaszy i pasteli, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość
jest wyższa niż 16 000 zł;
5) mozaik, nieobjętych kategoriami wskazanymi
w pkt 1 i 2, oraz wykonanych dowolną techniką i na dowolnym materiale
rysunków, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest
wyższa niż 12 000 zł;
6) oryginalnych dzieł grafiki i matryc do ich
wykonania oraz oryginalnych plakatów, które mają więcej
niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 16 000 zł;
7) oryginalnych rzeźb, posągów lub ich
kopii wykonanych tą samą techniką co oryginał, nieobjętych kategorią
wskazaną w pkt 1, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość
jest wyższa niż 20 000 zł;
8) pojedynczych fotografii, filmów
oraz ich negatywów, które mają więcej niż 50 lat i ich
wartość jest wyższa niż 6 000 zł;
9) pojedynczych lub znajdujących się w
zbiorach rękopisów, które mają więcej niż 50 lat i ich
wartość jest wyższa niż 4 000 zł;
10) pojedynczych lub znajdujących się w
zbiorach książek, które mają więcej niż 100 lat i ich wartość
jest wyższa niż 6 000 zł;
11) pojedynczych map drukowanych i partytur, które mają więcej niż 150 lat i ich wartość jest wyższa niż 6 000 zł;
12) kolekcji i przedmiotów z kolekcji
zoologicznych, botanicznych, mineralnych lub anatomicznych,
których wartość jest wyższa niż 16 000 zł;
13) kolekcji o znaczeniu historycznym,
paleontologicznym, etnograficznym lub numizmatycznym, których
wartość jest wyższa niż 16 000 zł;
14) środków transportu, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 32 000 zł;
15) innych kategorii, niewymienionych w pkt
1-14, obejmujących zabytki, które mają więcej niż 50 lat i ich
wartość jest wyższa niż 16 000 zł.
2. Zabytki, o których mowa w ust. 1 i 4, mogą być
czasowo wywożone za granicę, jeżeli pozwala na to ich stan zachowania,
a osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna, w której
posiadaniu znajduje się zabytek, daje rękojmię, że nie ulegnie on
zniszczeniu lub uszkodzeniu i zostanie przywieziony do kraju przed
upływem terminu ważności pozwolenia.
3. Zabytki, o których mowa w ust. 1 i 4, mogą być czasowo wywożone za granicę po uzyskaniu:
1) jednorazowego pozwolenia na czasowy wywóz zabytku za granicę albo
2) wielokrotnego pozwolenia indywidualnego na czasowy wywóz zabytku za granicę, albo
3) wielokrotnego pozwolenia ogólnego na czasowy wywóz zabytku za granicę.
4. Zabytki:
1) wpisane do rejestru,
2) wchodzące w skład zbiorów
publicznych, które stanowią własność Skarbu Państwa, jednostek
samorządu terytorialnego oraz innych jednostek organizacyjnych
zaliczanych do sektora finansów publicznych,
3) znajdujące się w inwentarzach muzeów lub narodowym zasobie bibliotecznym
- nie mogą być wywożone za granicę na stałe.
Art. 52. 1. Jednorazowe pozwolenie na stały wywóz
zabytku za granicę wydaje minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego.
1a. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego może odmówić wydania jednorazowego pozwolenia na
stały wywóz zabytku za granicę, w przypadku gdy zabytek posiada
szczególną wartość dla dziedzictwa kulturowego.
2. Osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna, w której
posiadaniu znajduje się zabytek, składa wniosek o wydanie jednorazowego
pozwolenia na stały wywóz zabytku za granicę, za pośrednictwem
wojewódzkiego konserwatora zabytków.
3.
4. Wywóz zabytku za granicę na podstawie pozwolenia, o
którym mowa w ust. 1, może nastąpić nie później niż w
terminie 12 miesięcy od dnia wydania tego pozwolenia.
Art. 53. 1. Jednorazowe pozwolenie na czasowy wywóz
zabytku za granicę wydaje wojewódzki konserwator zabytków
na wniosek osoby fizycznej lub jednostki organizacyjnej, w
której posiadaniu znajduje się zabytek, mającej zamiar
jednorazowo wywieźć za granicę ten zabytek w celach użytkowych lub
wystawienniczych albo dla przeprowadzenia prac konserwatorskich.
2. Termin ważności pozwolenia, o którym mowa w ust. 1, nie może być dłuższy niż 3 lata od dnia wydania tego pozwolenia.
Art. 54. 1. Wielokrotne pozwolenie indywidualne na czasowy
wywóz zabytku za granicę wydaje wojewódzki konserwator
zabytków na wniosek osoby fizycznej lub jednostki
organizacyjnej, w której posiadaniu znajduje się zabytek,
mającej zamiar wielokrotnie wywozić za granicę ten zabytek w celach
użytkowych lub wystawienniczych.
2. Termin ważności pozwolenia, o którym mowa w ust. 1, nie może być dłuższy niż 3 lata od dnia wydania tego pozwolenia.
Art. 55. 1. Wielokrotne pozwolenie ogólne na czasowy
wywóz zabytków za granicę wydaje wojewódzki
konserwator zabytków na wniosek muzeum lub innej instytucji
kultury, która w związku z prowadzoną działalnością zamierza
wielokrotnie wywozić za granicę swoje zbiory, w całości lub w części, w
celach wystawienniczych.
2. Termin ważności pozwolenia, o którym mowa w ust. 1, nie może być dłuższy niż 5 lat od dnia wydania tego pozwolenia.
Art. 56. 1. Wojewódzki konserwator zabytków może
cofnąć pozwolenie, o którym mowa w art. 51 ust. 3, w drodze
decyzji.
2. Cofnięcie pozwolenia może nastąpić, jeżeli stan zachowania
zabytku uległ pogorszeniu lub wyszły na jaw nowe fakty i okoliczności
świadczące, że wnioskodawca nie daje rękojmi, o której mowa w
art. 51 ust. 2.
3. O cofnięciu pozwolenia wojewódzki konserwator zabytków zawiadamia niezwłocznie organ administracji celnej.
Art. 57. 1. Osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna,
która otrzymała pozwolenie, o którym mowa w art. 51 ust.
3, jest obowiązana po wykorzystaniu tego pozwolenia powiadomić
wojewódzkiego konserwatora zabytków o przywiezieniu
zabytku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie nie dłuższym
niż 14 dni od dnia upływu ważności pozwolenia.
2. Na wezwanie wojewódzkiego konserwatora
zabytków osoba lub jednostka organizacyjna, o której mowa
w ust. 1, jest obowiązana udostępnić zabytek w celu dokonania oględzin.
3.
Art. 58.
W odniesieniu do materiałów bibliotecznych pozwolenia,
o których mowa w art. 51 ust. 1 i 3, wydaje Dyrektor Biblioteki
Narodowej. Przepisy art. 51 ust. 1, 2 i 4, art. 52 ust. 1a oraz art.
53-57 stosuje się odpowiednio.
Art. 59. 1. Pozwolenia na wywóz za granicę nie wymagają:
1) zabytki nieobjęte kategoriami wskazanymi w art. 51 ust. 1;
2) zabytki przywiezione z terytorium państwa
niebędącego członkiem Unii Europejskiej, które są objęte
procedurą odprawy czasowej lub procedurą uszlachetniania czynnego w
rozumieniu przepisów prawa celnego;
3) zabytki przywiezione z terytorium państwa
niebędącego członkiem Unii Europejskiej, które były objęte
procedurą dopuszczenia do obrotu ze zwolnieniem od należności celnych
przywozowych, jeżeli wywóz tych zabytków następuje przed
upływem 5 lat od dnia dopuszczenia do obrotu;
4) zabytki przywiezione z terytorium państwa
członkowskiego Unii Europejskiej na okres nie dłuższy niż 3 lata,
jeżeli wywozu tych zabytków dokonuje się na terytorium państwa
członkowskiego Unii Europejskiej;
5) zabytki przywiezione z zagranicy przez
osoby korzystające z przywilejów lub immunitetów
dyplomatycznych, w tym przywiezione w celu urządzenia wnętrz
przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych;
6) dzieła twórców żyjących;
7) zabytki przemieszczane przez terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium państwa członkowskiego Unii
Europejskiej na terytorium państwa niebędącego członkiem Unii
Europejskiej i objęte kategoriami A.1-A.15 wymienionymi w załączniku do
rozporządzenia Rady (EWG) nr 116/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w
sprawie wywozu dóbr kultury (Dz. Urz. WE L 39 z dnia
10.02.2009), jeżeli ich wartość jest niższa od progów
finansowych wymienionych w pkt B tego załącznika;
8) zabytki, które posiadają
potwierdzenie wwozu wystawione przez organ celny lub Straż Graniczną
zgodnie z art. 59 ust. 3 pkt 4.
2. Jeżeli wywóz zabytku jest dokonywany bez pozwolenia,
o którym mowa w art. 51 ust. 1 i 3, a cechy zabytku wskazują, że
jego wywóz wymaga pozwolenia, organ Straży Granicznej lub organ
celny może zażądać od osoby dokonującej wywozu zabytku okazania
dokumentu potwierdzającego fakt, że wywożony zabytek nie wymaga
pozwolenia.
3. Dokumentem, o którym mowa w ust. 2, jest:
1) ocena wskazująca czas powstania zabytku
wykonana przez instytucję kultury wyspecjalizowaną w opiece nad
zabytkami, rzeczoznawcę ministra właściwego do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego, podmiot gospodarczy wyspecjalizowany w zakresie
obrotu zabytkami na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub organ
administracji publicznej;
2) wycena zabytku wykonana przez instytucję
kultury wyspecjalizowaną w opiece nad zabytkami, rzeczoznawcę ministra
właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego lub
podmiot gospodarczy wyspecjalizowany w zakresie obrotu zabytkami na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
3) faktura zawierająca dane pozwalające na
identyfikację przedmiotu, wystawiona przez podmiot gospodarczy
wyspecjalizowany w zakresie obrotu zabytkami na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej;
4) potwierdzenie wwozu zabytku na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, zawierające fotografię zabytku, wystawione w
przejściach granicznych przez organ celny, a w przypadku jego braku
przez organ Straży Granicznej. Potwierdzenie jest wystawiane jedynie
wtedy, gdy z załączonych dokumentów umożliwiających jednoznaczną
identyfikację zabytku oraz jego wiek i wartość wynika, że należy on do
kategorii zabytków, o których mowa w art. 51 ust. 1;
5) ubezpieczenie przewozu zabytku z zagranicy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
6) pozwolenie na wywóz zabytku z terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
4. W przypadku gdy osoba dokonująca wywozu zabytku nie
przedstawi dokumentu, o którym mowa w ust. 2, lub istnieje
uzasadniona obawa, że dokument ten nie jest wiarygodny, organ Straży
Granicznej lub organ celny może zatrzymać ten zabytek na czas niezbędny
do ustalenia, czy wywóz zabytku mógł być dokonywany bez
pozwolenia, o którym mowa w art. 51 ust. 1 i 3.
5. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego określi, w drodze rozporządzenia, wzór dokumentu, o
którym mowa w ust. 3 pkt 1, 2 i 4, mając na względzie
konieczność ujednolicenia tych dokumentów.
Art. 60. Wojewódzki konserwator zabytków przy
rozpatrywaniu wniosków w sprawach wywozu zabytków lub
innych przedmiotów za granicę może zasięgać opinii instytucji
kultury wyspecjalizowanych w opiece nad zabytkami.
Art. 61. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego określi, w drodze rozporządzenia, tryb składania
wniosków i wydawania jednorazowego pozwolenia na stały
wywóz zabytku za granicę, jednorazowego i wielokrotnych pozwoleń
na czasowy wywóz zabytku za granicę oraz wzory tych pozwoleń,
kierując się potrzebą ujednolicenia tych dokumentów oraz
koniecznością zapewnienia ochrony tym zabytkom.
Rozdział 6
Restytucja zabytków wywiezionych niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej
Art. 62. 1. Restytucja zabytków polega na podejmowaniu
czynności przez właściwe organy państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, na wniosek innego państwa członkowskiego, z terytorium
którego wywieziono niezgodnie z prawem zabytek, mających na celu
odnalezienie, zabezpieczenie i umożliwienie odzyskania tego zabytku.
2. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do
zabytków wywiezionych niezgodnie z prawem z terytorium państwa
członkowskiego po dniu 31 grudnia 1992 r.
Art. 63.
Za niezgodny z prawem wywóz zabytku uznaje się taki
wywóz zabytku z terytorium państwa członkowskiego, który
nastąpił z naruszeniem obowiązujących w tym państwie lub w Unii
Europejskiej przepisów w zakresie ochrony zabytków.
Art. 64. 1. Postępowanie dotyczące restytucji zabytku może być
prowadzone w odniesieniu do zabytku zaliczanego do jednej z
następujących kategorii:
1) zabytków archeologicznych,
które mają więcej niż 100 lat, wchodzą w skład zbiorów
archeologicznych lub zostały pozyskane w wyniku badań archeologicznych
bądź przypadkowych odkryć;
2) elementów stanowiących integralną
część zabytków architektury, wystroju wnętrz, pomników,
posągów i dzieł rzemiosła artystycznego, które mają
więcej niż 100 lat;
3) wykonanych ręcznie dowolną techniką i na
dowolnym materiale dzieł malarstwa, nieobjętych kategoriami wskazanymi
w pkt 4 i 5, które mają więcej niż 50 lat, ich wartość jest
wyższa niż 150 000 euro oraz nie są własnością ich
twórców;
4) wykonanych ręcznie na dowolnym materiale
akwareli, gwaszy i pasteli, które mają więcej niż 50 lat, ich
wartość jest wyższa niż 30 000 euro oraz nie są własnością ich
twórców;
5) mozaik, nieobjętych kategoriami wskazanymi
w pkt 1 i 2, oraz rysunków wykonanych ręcznie przy użyciu
dowolnej techniki i na dowolnym materiale, które mają więcej niż
50 lat, ich wartość jest wyższa niż 15 000 euro oraz nie są własnością
ich twórców;
6) oryginalnych dzieł grafiki i matryc do ich
wykonania oraz oryginalnych plakatów, które mają więcej
niż 50 lat, ich wartość jest wyższa niż 15 000 euro oraz nie są
własnością ich twórców;
7) oryginalnych rzeźb, posągów lub ich
kopii wykonanych tą samą techniką co oryginał, nieobjętych kategorią
wskazaną w pkt 1, które mają więcej niż 50 lat, ich wartość jest
wyższa niż 50 000 euro oraz nie są własnością ich twórców;
8) fotografii, filmów oraz ich
negatywów, które mają więcej niż 50 lat, ich wartość jest
wyższa niż 15 000 euro oraz nie są własnością ich twórców;
9) pojedynczych lub znajdujących się w
zbiorach inkunabułów i manuskryptów oraz map i partytur
muzycznych, liczących więcej niż 50 lat, które nie są własnością
ich twórców;
10) pojedynczych lub znajdujących się w
zbiorach książek, które mają więcej niż 100 lat i ich wartość
jest wyższa niż 50 000 euro;
11) map drukowanych, które mają więcej niż 200 lat;
11a) kolekcji i przedmiotów z kolekcji
zoologicznych, botanicznych, mineralnych lub anatomicznych,
których wartość jest wyższa niż 50 000 euro;
12) kolekcji o znaczeniu historycznym,
paleontologicznym, etnograficznym lub numizmatycznym, których
wartość jest wyższa niż 50 000 euro;
13) środków transportu, które mają więcej niż 75 lat i ich wartość jest wyższa niż 50 000 euro;
14) innych kategorii, niewymienionych w pkt
1-13, obejmujących zabytki, które mają więcej niż 50 lat i ich
wartość jest wyższa niż 50 000 euro.
2. Postępowaniu, o którym mowa w ust. 1, podlegają również zabytki:
1) wpisane do rejestru;
2) wchodzące w skład zbiorów
publicznych, które stanowią własność Skarbu Państwa, jednostek
samorządu terytorialnego oraz innych jednostek organizacyjnych
zaliczanych do sektora finansów publicznych;
3) znajdujące się w inwentarzach muzeów lub narodowym zasobie bibliotecznym;
4) znajdujące się w inwentarzach kościelnych.
3. Zabytki, o których mowa w ust. 1 lub 2, podlegają
restytucji, jeżeli państwo członkowskie, z terytorium którego
zostały wywiezione niezgodnie z prawem, uznało je, przed lub po
dokonaniu wywozu, za zabytki o szczególnym znaczeniu dla
dziedzictwa kulturowego.
Art. 65. 1. Organem uprawnionym do prowadzenia postępowania
dotyczącego restytucji zabytku wywiezionego niezgodnie z prawem z
terytorium państwa członkowskiego jest minister właściwy do spraw
kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, działający w tym zakresie, we
współpracy z innymi ministrami, kierownikami urzędów
centralnych, wojewodami i jednostkami samorządu terytorialnego.
2. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego współdziała oraz prowadzi konsultacje z właściwymi
krajowymi władzami państw członkowskich, a w szczególności:
1) na wniosek państwa członkowskiego,
ubiegającego się o restytucję zabytku, organizuje poszukiwania zabytku
kultury narodowej, który został wywieziony niezgodnie z prawem z
jego terytorium, ustalając tożsamość obecnego właściciela lub
posiadacza;
2) zawiadamia państwa członkowskie o
znalezieniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedmiotu, co do
którego istnieje podejrzenie, iż jest on zabytkiem wywiezionym
niezgodnie z prawem z terytorium innego państwa członkowskiego;
3) umożliwia właściwym władzom państwa
członkowskiego, ubiegającego się o restytucję zabytku kultury
narodowej, przeprowadzenie oględzin w celu stwierdzenia, czy dany
przedmiot jest poszukiwanym zabytkiem, w terminie 2 miesięcy od dnia
powiadomienia zainteresowanego państwa członkowskiego o jego
znalezieniu;
4) podejmuje niezbędne działania mające na celu zabezpieczenie znalezionego zabytku;
5) zapobiega działaniom uniemożliwiającym restytucję zabytku państwu członkowskiemu, ubiegającemu się o restytucję tego zabytku;
6) pośredniczy pomiędzy obecnym właścicielem lub posiadaczem zabytku a państwem członkowskim ubiegającym się o restytucję zabytku.
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, powinien
zawierać informacje umożliwiające znalezienie zabytku, ze wskazaniem
aktualnego lub przypuszczalnego miejsca jego przechowywania.
4. Przepisów ust. 2 pkt 4 i 5 nie stosuje się w
przypadku niedochowania przez właściwe władze zainteresowanego państwa
członkowskiego terminu przeprowadzenia oględzin, o których mowa
w ust. 2 pkt 3.
Art. 66. 1. Postępowanie dotyczące restytucji zabytku
wywiezionego niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego
może być prowadzone, jeżeli państwo członkowskie ubiegające się o jego
restytucję wystąpi z wnioskiem, o którym mowa w art. 65 ust. 2
pkt 1, nie później niż w okresie 12 miesięcy od dnia powzięcia
informacji o miejscu przechowywania tego zabytku i tożsamości jego
właściciela lub posiadacza.
2. Postępowanie dotyczące restytucji zabytku nie może być
podjęte, jeżeli upłynęło 30 lat od dnia niezgodnego z prawem wywozu
tego zabytku z terytorium państwa członkowskiego ubiegającego się o
jego restytucję. Przepisu nie stosuje się do zabytków
wymienionych w art. 64 ust. 2.
3. Nie wszczyna się postępowania dotyczącego restytucji
zabytku, jeżeli wywóz tego zabytku z terytorium państwa
członkowskiego ubiegającego się o jego restytucję przestał być
niezgodny z prawem przed dniem wszczęcia takiego postępowania.
Art. 67. 1. Państwo członkowskie ubiegające się o restytucję
zabytku może wytoczyć powództwo o zwrot tego zabytku przeciw
jego obecnemu właścicielowi lub posiadaczowi przed sąd cywilny miejsca,
w którym znajduje się zabytek.
2. Pozew powinien zawierać, w szczególności, opis
zabytku, potwierdzenie, iż jest on objęty wnioskiem o restytucję i
oświadczenie, złożone przez właściwe władze państwa członkowskiego
występującego z powództwem, o niezgodnym z prawem wywozie tego
zabytku z jego terytorium.
3. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego informuje właściwe władze pozostałych państw członkowskich o
wszczęciu postępowania sądowego.
Art. 68. 1. W wyroku orzekającym o zwrocie zabytku państwu
członkowskiemu, z terytorium którego ten zabytek został
niezgodnie z prawem wywieziony, sąd przyznaje odszkodowanie osobie,
która udowodni, że nabyła go w dobrej wierze.
2. Odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, wypłaca
państwo członkowskie ubiegające się o restytucję zabytku przy
przekazywaniu zabytku temu państwu.
3. Osoba, która otrzymała objęty pozwem zabytek w
drodze spadku lub darowizny, nie może w stosunku do tego zabytku
znaleźć się w korzystniejszej sytuacji prawnej niż spadkodawca lub
darczyńca.
Art. 69.
W sprawach nieuregulowanych w art. 67 ust. 1 i 2 oraz art. 68
ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego i Kodeksu
postępowania cywilnego.
Art. 70. 1. Państwo członkowskie ubiegające się o restytucję
zabytku wywiezionego niezgodnie z prawem z jego terytorium obciążają
koszty związane z poszukiwaniem i zabezpieczeniem tego zabytku oraz
koszty wynikające z wykonania orzeczenia sądu o jego zwrocie.
2. Państwo członkowskie ubiegające się o restytucję zabytku
zachowuje prawo do dochodzenia kosztów, o których mowa w
ust. 1, od osoby odpowiedzialnej za niezgodne z prawem wywiezienie tego
zabytku z jego terytorium.
3. Prawo własności do zabytku zwróconego państwu członkowskiemu regulują przepisy tego państwa.
Rozdział 7
Zasady finansowania opieki nad zabytkami
Art. 71. 1. W zakresie sprawowania opieki nad zabytkami osoba
fizyczna lub jednostka organizacyjna posiadająca tytuł prawny do
zabytku wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, trwałego
zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego
finansuje prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich i
robót budowlanych przy tym zabytku.
2. Sprawowanie opieki nad zabytkami, w tym finansowanie prac
konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy
zabytku, do którego tytuł prawny, określony w ust. 1, posiada
jednostka samorządu terytorialnego, jest zadaniem własnym tej jednostki.
Art. 72.
Na zasadach i w trybie określonych odrębnymi przepisami, prace
konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytkach
będących w posiadaniu jednostek organizacyjnych, zaliczanych do sektora
finansów publicznych, są finansowane ze środków
finansowych przyznanych odpowiednio przez dysponentów części
budżetowych bądź jednostki samorządu terytorialnego, którym
podlegają te jednostki.
Art. 73. Osoba fizyczna, jednostka samorządu terytorialnego
lub inna jednostka organizacyjna, będąca właścicielem bądź posiadaczem
zabytku wpisanego do rejestru albo posiadająca taki zabytek w trwałym
zarządzie, może ubiegać się o udzielenie dotacji celowej z budżetu
państwa na dofinansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub
robót budowlanych przy tym zabytku.
Art. 74. Dotacja na dofinansowanie prac konserwatorskich,
restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do
rejestru może być udzielona przez:
1) ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego ze środków finansowych z części budżetu państwa „Kultura i Ochrona Dziedzictwa Narodowego”;
2) wojewódzkiego konserwatora
zabytków ze środków finansowych z budżetu państwa w
części, której dysponentem jest wojewoda.
Art. 75. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego lub wojewódzki konserwator
zabytków może udzielić dotacji osobom bądź jednostkom, o
których mowa w art. 73, na podstawie umowy zawartej z tymi
osobami lub jednostkami.
Art. 76. 1. Dotacja może być udzielona na dofinansowanie:
1) nakładów koniecznych na wykonanie
prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych
przy zabytku wpisanym do rejestru, ustalonych na podstawie kosztorysu
zatwierdzonego przez wojewódzkiego konserwatora zabytków,
które zostaną przeprowadzone w roku złożenia przez wnioskodawcę
wniosku o udzielenie dotacji lub w roku następującym po roku złożenia
tego wniosku;
2) nakładów koniecznych na wykonanie
prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych
przy zabytku wpisanym do rejestru, które zostały przeprowadzone
w okresie trzech lat poprzedzających rok złożenia przez wnioskodawcę
wniosku o udzielenie dotacji.
2. Wniosek o udzielenie dotacji, o której mowa w ust. 1
pkt 2, wnioskodawca może złożyć po przeprowadzeniu wszystkich prac lub
robót przy zabytku wpisanym do rejestru, określonych w
pozwoleniu wydanym przez wojewódzkiego konserwatora
zabytków.
Art. 77. Dotacja na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane może obejmować nakłady konieczne na:
1) sporządzenie ekspertyz technicznych i konserwatorskich;
2) przeprowadzenie badań konserwatorskich lub architektonicznych;
3) wykonanie dokumentacji konserwatorskiej;
4) opracowanie programu prac konserwatorskich i restauratorskich;
5) wykonanie projektu budowlanego zgodnie z przepisami Prawa budowlanego;
6) sporządzenie projektu odtworzenia kompozycji wnętrz;
7) zabezpieczenie, zachowanie i utrwalenie substancji zabytku;
8) stabilizację konstrukcyjną części składowych zabytku lub ich odtworzenie w zakresie niezbędnym dla zachowania tego zabytku;
9) odnowienie lub uzupełnienie tynków
i okładzin architektonicznych albo ich całkowite odtworzenie, z
uwzględnieniem charakterystycznej dla tego zabytku kolorystyki;
10) odtworzenie zniszczonej przynależności
zabytku, jeżeli odtworzenie to nie przekracza 50 % oryginalnej
substancji tej przynależności;
11) odnowienie lub całkowite odtworzenie
okien, w tym ościeżnic i okiennic, zewnętrznych odrzwi i drzwi, więźby
dachowej, pokrycia dachowego, rynien i rur spustowych;
12) modernizację instalacji elektrycznej w
zabytkach drewnianych lub w zabytkach, które posiadają
oryginalne, wykonane z drewna części składowe i przynależności;
13) wykonanie izolacji przeciwwilgociowej;
14) uzupełnianie narysów ziemnych
dzieł architektury obronnej oraz zabytków archeologicznych
nieruchomych o własnych formach krajobrazowych;
15) działania zmierzające do wyeksponowania istniejących, oryginalnych elementów zabytkowego układu parku lub ogrodu;
16) zakup materiałów konserwatorskich
i budowlanych, niezbędnych do wykonania prac i robót przy
zabytku wpisanym do rejestru, o których mowa w pkt 7-15;
17) zakup i montaż instalacji przeciwwtamaniowej oraz przeciwpożarowej i odgromowej.
Art. 78. 1. Dotacja może być udzielona w wysokości do 50 %
nakładów koniecznych na wykonanie prac konserwatorskich,
restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do
rejestru.
2. Jeżeli zabytek, o którym mowa w ust. 1, posiada
wyjątkową wartość historyczną, artystyczną lub naukową albo wymaga
przeprowadzenia złożonych pod względem technologicznym prac
konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych,
dotacja może być udzielona w wysokości do 100 % nakładów
koniecznych na wykonanie tych prac lub robót.
3. W przypadku, jeżeli stan zachowania zabytku, o
którym mowa w ust. 1, wymaga niezwłocznego podjęcia prac
konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy
zabytku, dotacja może być również udzielona do wysokości 100 %
nakładów koniecznych na wykonanie tych prac lub robót.
4. Łączna wysokość dotacji udzielonych przez ministra
właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego i
wojewódzkiego konserwatora zabytków nie może przekraczać
wysokości dofinansowania określonej w ust. 1-3.
Art. 79. 1. Przy rozpatrywaniu wniosków o udzielenie
dotacji nie mają zastosowania przepisy Kodeksu postępowania
administracyjnego.
2. Dochodzenie przez organy, o których mowa w art. 74,
należności wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości
podatkowych z tytułu niewykorzystania lub wykorzystania niezgodnego z
przeznaczeniem udzielonej dotacji następuje w trybie przepisów o
postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Art. 80. 1. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowe warunki i tryb udzielania dotacji celowej na prace
konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku
wpisanym do rejestru oraz sposób prowadzenia dokumentacji w tym
zakresie.
2. W rozporządzeniu, w szczególności, należy określić
tryb postępowania z wnioskami o udzielenie dotacji celowej oraz
sposób jej rozliczania, a zwłaszcza rodzaj dokumentów
niezbędnych do rozpatrzenia wniosku i rozliczenia dotacji oraz wskazać,
jakie postanowienia powinna zawierać umowa o udzielenie dotacji, a
także sposób gromadzenia informacji o udzielonych dotacjach.
Art. 81. 1. W trybie określonym odrębnymi przepisami dotacja
na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy
zabytku wpisanym do rejestru może być udzielona przez organ stanowiący
gminy, powiatu lub samorządu województwa, na zasadach
określonych w podjętej przez ten organ uchwale.
2. Dotacja, w zakresie określonym w art. 77, może być
udzielona w wysokości do 100 % nakładów koniecznych na wykonanie
przez wnioskodawcę prac konserwatorskich, restauratorskich lub
robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru.
Art. 82. 1. Łączna kwota dotacji na prace konserwatorskie,
restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru,
udzielonych przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego, wojewódzkiego konserwatora
zabytków bądź organ stanowiący gminy, powiatu lub samorządu
województwa, nie może przekraczać wysokości 100 %
nakładów koniecznych na wykonanie tych prac lub robót.
2. Dofinansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich i
robót budowlanych przy zabytkach wpisanych do rejestru jest
zadaniem z zakresu administracji publicznej.
3. W celu zapewnienia realizacji postanowień określonych w
ust. 1 organy uprawnione do udzielania dotacji prowadzą wykazy
udzielonych dotacji oraz informują się wzajemnie o udzielonych
dotacjach.
Art. 82a. 1. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego udziela osobie fizycznej lub jednostce
organizacyjnej zamierzającej realizować działania, o których
mowa w art. 31 ust. 1a, dotacji na przeprowadzenie badań
archeologicznych, o których mowa w art. 31 ust. 2, oraz
wykonanie ich dokumentacji, w przypadku gdy koszt planowanych badań
archeologicznych i ich dokumentacji będzie wyższy niż 2 %
kosztów planowanych działań. Przepisy art. 75 i art. 79 stosuje
się odpowiednio.
2. Przepis ust. 1 stosuje się także w przypadku, gdy w trakcie
realizacji działań, o których mowa w art. 31 ust. 1a, nastąpi
niespodziewane odkrycie nieznanego wcześniej zabytku archeologicznego,
po jego wpisaniu do rejestru lub ujęciu w ewidencji
wojewódzkiego konserwatora zabytków i określeniu zakresu
oraz rodzaju badań archeologicznych.
3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w przypadku, gdy jednym z
podmiotów zamierzających realizować działania, o których
mowa w art. 31 ust. 1a, jest jednostka organizacyjna zaliczana do
sektora finansów publicznych albo działania te będą realizowane
z wykorzystaniem środków finansowych Unii Europejskiej,
Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub
Norweskiego Mechanizmu Finansowego.
4. Wysokość dotacji, o której mowa w ust. 1,
równa jest różnicy pomiędzy kosztami planowanych badań
archeologicznych i ich dokumentacji a kosztami stanowiącymi 2 %
kosztów planowanych działań, o których mowa w art. 31
ust. 1a.
5. Rozliczenie dotacji następuje po zakończeniu realizacji
działań, o których mowa w art. 31 ust. 1a, nie później
jednak, niż w terminie 5 lat od udzielenia dotacji, na podstawie
kosztów poniesionych na przeprowadzenie badań archeologicznych i
wykonanie ich dokumentacji oraz kosztów poniesionych na
realizację tych działań. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.
6. Osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna, o
których mowa w ust. 1, jest obowiązana zwrócić w całości
albo w części dotację wraz z odsetkami w przypadku, gdy koszty
poniesione na przeprowadzenie badań archeologicznych i wykonanie ich
dokumentacji nie będą wyższe niż 2 % kosztów poniesionych na
realizację działań, o których mowa w art. 31 ust. 1a, lub gdy
różnica pomiędzy kosztami poniesionymi na przeprowadzenie badań
archeologicznych i wykonanie ich dokumentacji a kosztami stanowiącymi 2
% kosztów poniesionych na realizację działań, o których
mowa w art. 31 ust. 1a, będzie mniejsza niż wysokość udzielonej dotacji.
7. W przypadku kiedy rzeczywisty koszt badań przekroczył
koszty planowanych badań archeologicznych, o których mowa w ust.
4, dopuszcza się możliwość refundacji poniesionych kosztów w
wysokości będącej różnicą pomiędzy uzasadnionymi kosztami
rzeczywistymi a kosztami planowanymi na podstawie wniosku
zaopiniowanego przez wojewódzkiego konserwatora zabytków.
8. Dotacja, o której mowa w ust. 1, podlega zwrotowi
wraz z odsetkami określonymi jak dla zaległości podatkowych w
przypadku, gdy osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna, o
których mowa w ust. 1, nie rozliczy dotacji w terminie 5 lat od
dnia przekazania dotacji lub gdy dokumentacja badań archeologicznych
nie zostanie przekazana wojewódzkiemu konserwatorowi
zabytków w terminie 3 lat od dnia wydania pozwolenia na
przeprowadzenie badań archeologicznych.
Art. 82b. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego, mając na względzie konieczność zapewnienia
zgodności udzielonej pomocy z zasadami wydatkowania środków
publicznych, określi, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb
udzielania oraz rozliczania dotacji, o której mowa w art. 82a
ust. 1 i 2, w tym tryb postępowania z wnioskami o udzielenie dotacji,
sposób jej rozliczania oraz rodzaj dokumentów niezbędnych
do rozpatrzenia wniosku i rozliczenia dotacji.
Art. 83. Na zasadach określonych w przepisach o zasadach
finansowania nauki, minister właściwy do spraw nauki może przyznać
środki finansowe na badania konserwatorskie, architektoniczne,
archeologiczne lub inne badania naukowe związane z prowadzeniem prac
konserwatorskich i restauratorskich przy zabytkach.
Rozdział 8
Krajowy program ochrony zabytków i opieki nad zabytkami oraz
ochrona zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji
kryzysowych
Art. 84. W celu stworzenia warunków niezbędnych do
realizacji ochrony zabytków i opieki nad zabytkami minister
właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego inicjuje i
opracowuje, przy pomocy Generalnego Konserwatora Zabytków,
krajowy program ochrony zabytków i opieki nad zabytkami.
Art. 85. 1. W krajowym programie ochrony zabytków i
opieki nad zabytkami określa się, w szczególności, cele i
kierunki działań oraz zadania w zakresie ochrony zabytków i
opieki nad zabytkami, warunki i sposób finansowania planowanych
działań, a także harmonogram ich realizacji.
2. Krajowy program ochrony zabytków i opieki nad zabytkami opracowuje się na okres 4 lat.
Art. 86. 1. Krajowy program ochrony zabytków i opieki
nad zabytkami uchwala Rada Ministrów na wniosek ministra
właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
2. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego przedstawia Radzie Ministrów, co 2 lata, sprawozdanie
z realizacji zadań wynikających z krajowego programu ochrony
zabytków i opieki nad zabytkami.
Art. 87. 1. Zarząd województwa, powiatu lub wójt
(burmistrz, prezydent miasta) sporządza na okres 4 lat odpowiednio
wojewódzki, powiatowy lub gminny program opieki nad zabytkami.
2. Programy, o których mowa w ust. 1, mają na celu, w szczególności:
1) włączenie problemów ochrony
zabytków do systemu zadań strategicznych, wynikających z
koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju;
2) uwzględnianie uwarunkowań ochrony
zabytków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa
archeologicznego, łącznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i
równowagi ekologicznej;
3) zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania;
4) wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego;
5) podejmowanie działań zwiększających
atrakcyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i
edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjających wzrostowi
środków finansowych na opiekę nad zabytkami;
6) określenie warunków
współpracy z właścicielami zabytków, eliminujących
sytuacje konfliktowe związane z wykorzystaniem tych zabytków;
7) podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających tworzenie miejsc pracy związanych z opieką nad zabytkami.
3. Wojewódzki, powiatowy i gminny program opieki nad
zabytkami przyjmuje odpowiednio sejmik województwa, rada powiatu
i rada gminy, po uzyskaniu opinii wojewódzkiego konserwatora
zabytków.
4. Programy, o których mowa w ust. 3, są ogłaszane w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
5. Z realizacji programów zarząd województwa,
powiatu i wójt (burmistrz, prezydent miasta) sporządza, co 2
lata, sprawozdanie, które przedstawia się odpowiednio sejmikowi
województwa, radzie powiatu lub radzie gminy.
6. Sprawozdanie z realizacji wojewódzkiego programu
opieki nad zabytkami jest przekazywane Generalnemu Konserwatorowi
Zabytków i właściwemu wojewódzkiemu konserwatorowi
zabytków w celu jego wykorzystania przy opracowywaniu,
aktualizacji i realizacji krajowego programu ochrony zabytków i
opieki nad zabytkami.
Art. 88. 1. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego opracowuje krajowy plan ochrony zabytków
na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych oraz koordynuje
realizację zadań mających na celu zabezpieczenie zabytków przed
skutkami zagrożeń wynikających z sytuacji kryzysowych.
2. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego określi, w drodze rozporządzenia, organizację i
sposób ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i
sytuacji kryzysowych, z uwzględnieniem zadań administracji
odpowiedniego stopnia i jednostek organizacyjnych posiadających
zabytki, wskazując sposób prowadzenia prac zabezpieczających.
3. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego przedstawia Dyrektorowi Generalnemu Organizacji
Narodów Zjednoczonych do spraw Wychowania, Nauki i Kultury
wniosek o wpis zabytku do „Międzynarodowego Rejestru Dóbr Kulturalnych Objętych Ochroną Specjalną”,
w celu objęcia tego zabytku ochroną na podstawie Konwencji o ochronie
dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, podpisanej w
Hadze w dniu 14 maja 1954 r. (Dz. U. z 1957 r. Nr 46, poz. 212).
4. W celu koordynacji przedsięwzięć związanych z ochroną
zabytków w razie konfliktu zbrojnego Rada Ministrów może
utworzyć, w drodze rozporządzenia, Polski Komitet Doradczy, będący jej
organem pomocniczym.
5. W rozporządzeniu należy określić organizację Polskiego
Komitetu Doradczego, zakres i tryb jego działania oraz sposób
finansowania działalności Komitetu, uwzględniając, w
szczególności, wymagania związane z powoływaniem i odwoływaniem
przewodniczącego, sekretarza i członków Komitetu, zadania
Komitetu, sposób głosowania oraz jego obsługi administracyjnej.
Rozdział 9
Organizacja organów ochrony zabytków
Art. 89. Organami ochrony zabytków są:
1) minister właściwy do spraw kultury i
ochrony dziedzictwa narodowego, w imieniu którego zadania i
kompetencje, w tym zakresie, wykonuje Generalny Konserwator
Zabytków;
2) wojewoda, w imieniu którego zadania
i kompetencje, w tym zakresie, wykonuje wojewódzki konserwator
zabytków.
Art. 90. 1. Generalny Konserwator Zabytków jest
sekretarzem lub podsekretarzem stanu w urzędzie obsługującym ministra
właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
2. Do zadań wykonywanych przez Generalnego Konserwatora Zabytków należy, w szczególności:
1) opracowywanie krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;
2) realizacja zadań wynikających z krajowego
programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami oraz z
koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju;
3) podejmowanie działań związanych z
wspieraniem rozwoju regionalnego i realizacją kontraktów
wojewódzkich w sprawach opieki nad zabytkami;
4) prowadzenie krajowej ewidencji
zabytków i krajowego wykazu zabytków skradzionych lub
wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem;
5) wydawanie decyzji, postanowień i zaświadczeń w sprawach określonych w ustawie oraz w przepisach odrębnych;
6) organizowanie i prowadzenie kontroli w
zakresie przestrzegania oraz stosowania przepisów dotyczących
ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;
7) sprawowanie nadzoru nad działalnością wojewódzkich konserwatorów zabytków;
8) promowanie badań naukowych w zakresie konserwacji zabytków;
9) organizowanie szkoleń dla służb konserwatorskich;
10) organizowanie konkursów
promujących opiekę nad zabytkami, w tym przyznawanie wyróżnień,
nagród pieniężnych lub rzeczowych;
11) opiniowanie wniosków o nadanie odznaki „Za opiekę nad zabytkami”;
12) współpraca z organami administracji publicznej w sprawach ochrony zabytków;
13) organizowanie szkoleń w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;
14) podejmowanie działań dotyczących troski o
zabytki związane z historią Polski, pozostające poza terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 91. 1. Wojewódzkiego konserwatora zabytków
powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Generalnego Konserwatora
Zabytków.
2. Wojewódzkim konserwatorem zabytków może zostać osoba, która:
1) jest obywatelem polskim;
2) posiada przynajmniej tytuł zawodowy
magistra w jednej z dziedzin związanych z ochroną zabytków oraz
co najmniej 5-letni staż pracy w tym zakresie;
3) posiada wiedzę w zakresie funkcjonowania
administracji publicznej oraz przepisów dotyczących ochrony
zabytków i opieki nad zabytkami;
4) nie była karana za przestępstwa popełnione z winy umyślnej.
3. Zastępcę wojewódzkiego konserwatora zabytków
powołuje i odwołuje wojewoda, na wniosek wojewódzkiego
konserwatora zabytków.
4. Do zadań wykonywanych przez wojewódzkiego konserwatora zabytków należy w szczególności:
1) realizacja zadań wynikających z krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;
2) sporządzanie, w ramach przyznanych
środków budżetowych, planów finansowania ochrony
zabytków i opieki nad zabytkami;
3) prowadzenie rejestru i wojewódzkiej ewidencji zabytków oraz gromadzenie dokumentacji w tym zakresie;
4) wydawanie, zgodnie z właściwością,
decyzji, postanowień i zaświadczeń w sprawach określonych w ustawie
oraz w przepisach odrębnych;
5) sprawowanie nadzoru nad prawidłowością
prowadzonych badań konserwatorskich, architektonicznych, prac
konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych i innych
działań przy zabytkach oraz badań archeologicznych;
6) organizowanie i prowadzenie kontroli w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;
7) opracowywanie wojewódzkich
planów ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i
sytuacji kryzysowych oraz koordynacja działań przy realizacji tych
planów;
8) upowszechnianie wiedzy o zabytkach;
9) współpraca z innymi organami administracji publicznej w sprawach ochrony zabytków.
Art. 92. 1. Wojewódzki konserwator zabytków,
wchodzący w skład zespolonej administracji wojewódzkiej, kieruje
wojewódzkim urzędem ochrony zabytków.
2. Wojewódzki urząd ochrony zabytków działa na
podstawie regulaminu nadanego przez wojewodę na wniosek
wojewódzkiego konserwatora zabytków.
3. Wojewoda, na wniosek wojewódzkiego konserwatora
zabytków, po zasięgnięciu opinii Generalnego Konserwatora
Zabytków, może tworzyć i likwidować delegatury
wojewódzkiego urzędu ochrony zabytków, określając w
szczególności terytorialny zakres działania tych delegatur i ich
siedziby.
4. Delegatura, o której mowa w ust. 3, wchodzi w skład wojewódzkiego urzędu ochrony zabytków.
5. Delegaturą wojewódzkiego urzędu ochrony zabytków kieruje kierownik tej delegatury.
6. Kierownik delegatury, o którym mowa w ust. 5, z
upoważnienia wojewódzkiego konserwatora zabytków, na
terenie swojego działania prowadzi kontrole i sprawy, w tym, w
szczególności, wydaje decyzje administracyjne.
7. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego określi, w drodze rozporządzenia, organizację
wojewódzkich urzędów ochrony zabytków,
uwzględniając w szczególności stanowiska pracy, których
utworzenie w poszczególnych urzędach jest obowiązkowe.
Art. 93. 1. W sprawach określonych w ustawie i w odrębnych
przepisach organem pierwszej instancji jest wojewódzki
konserwator zabytków, a organem wyższego stopnia minister
właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
2. W sprawach, o których mowa w art. 36 ust. 2 i art.
48, organem pierwszej instancji jest dyrektor urzędu morskiego, a
organem wyższego stopnia minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego.
3. W sprawach o wydawanie pozwoleń, określonych w art. 51 ust.
1 i 3, na wywóz zabytków będących materiałami
bibliotecznymi za granicę, prowadzącym postępowanie w pierwszej
instancji jest Dyrektor Biblioteki Narodowej, a organem wyższego
stopnia minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego.
4. Zadania określone w art. 12 ust. 1, art. 16 ust. 1 i 3-5,
art. 22 ust. 4, art. 32 ust. 2, art. 33 ust. 2, art. 50 ust. 3 i 4 pkt
2, art. 87 ust. 1 oraz art. 103 i 105 są zadaniami własnymi
organów i jednostek samorządu terytorialnego wskazanych w tych
przepisach.
Art. 94. W postępowaniach administracyjnych dotyczących
historycznych układów urbanistycznych i ruralistycznych,
historycznych zespołów budowlanych oraz terenów, na
których znajduje się znaczna ilość zabytków
archeologicznych, strony tych postępowań mogą być zawiadamiane o
decyzjach i innych czynnościach ministra właściwego do spraw kultury i
ochrony dziedzictwa narodowego lub wojewódzkiego konserwatora
zabytków przez obwieszczenie lub w inny zwyczajowo przyjęty w
danej miejscowości sposób publicznego ogłaszania.
Art. 95. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego lub wojewódzki konserwator
zabytków mogą w sprawach ochrony zabytków występować na
prawach:
1) strony - w postępowaniu administracyjnym i cywilnym;
2) oskarżyciela posiłkowego - w postępowaniu karnym;
3) oskarżyciela publicznego - w postępowaniu w sprawach o wykroczenia.
Art. 96. 1. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego, na wniosek Generalnego Konserwatora
Zabytków, może powierzyć prowadzenie niektórych spraw z
zakresu swojej właściwości, z wyjątkiem wydawania decyzji
administracyjnych, kierownikom instytucji kultury wyspecjalizowanych w
opiece nad zabytkami, dla których jest organizatorem.
2. Wojewoda, na wniosek wojewódzkiego konserwatora
zabytków, może powierzyć, w drodze porozumienia, prowadzenie
niektórych spraw z zakresu swojej właściwości, w tym wydawanie
decyzji administracyjnych, gminom i powiatom, a także związkom gmin i
powiatów, położonym na terenie województwa.
3. Wojewoda, na wniosek wojewódzkiego konserwatora
zabytków, może powierzyć, w drodze porozumienia, prowadzenie
niektórych spraw z zakresu swojej właściwości, w tym wydawanie
decyzji administracyjnych, kierownikom instytucji kultury
wyspecjalizowanych w opiece nad zabytkami.
4. Przepisów ust. 2 i 3 nie stosuje się do spraw
dotyczących prowadzenia rejestru i wojewódzkiej ewidencji
zabytków, a także wydawania w tym zakresie decyzji
administracyjnych.
5. Powierzenie spraw, w tym wydawania decyzji
administracyjnych, kierownikom, o których mowa w ust. 3, może
nastąpić za zgodą organizatora właściwego dla tych instytucji.
Art. 97. 1. Przy ministrze właściwym do spraw kultury i
ochrony dziedzictwa narodowego działa Rada Ochrony Zabytków jako
organ opiniodawczo-doradczy w sprawach realizacji polityki Rady
Ministrów w zakresie ochrony zabytków i opieki nad
zabytkami.
2. Do zadań Rady Ochrony Zabytków należy wydawanie opinii w sprawach dotyczących w szczególności:
1) założeń do projektu krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami i projektu tego programu;
2) oceny realizacji zadań wynikających z koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju w odniesieniu do zabytków;
3) ochrony pomników historii;
4) projektów aktów prawnych dotyczących ochrony zabytków i opieki nad zabytkami.
3. Członków Rady Ochrony Zabytków w liczbie od
10 do 20 powołuje na okres 4 lat minister właściwy do spraw kultury i
ochrony dziedzictwa narodowego spośród osób posiadających
wybitne osiągnięcia i zasługi w ochronie zabytków lub w opiece
nad zabytkami.
4. Rada Ochrony Zabytków działa na podstawie regulaminu
nadanego, w drodze zarządzenia, przez ministra właściwego do spraw
kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
5. W posiedzeniach Rady Ochrony Zabytków bierze udział Generalny Konserwator Zabytków.
6. Obsługę administracyjną i finansową Rady Ochrony
Zabytków zapewnia urząd obsługujący ministra właściwego do spraw
kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
Art. 98. 1. Przy Generalnym Konserwatorze Zabytków
działa Główna Komisja Konserwatorska jako organ opiniodawczy do
spraw działań konserwatorskich podejmowanych przy zabytkach.
2. Główna Komisja Konserwatorska wydaje, w szczególności, opinie w sprawach:
1) stosowania metod, technologii i materiałów niezbędnych dla ratowania zabytków;
2) prawidłowości i zasadności planowanych
oraz przeprowadzonych prac konserwatorskich, restauratorskich i
robót budowlanych przy zabytkach oraz badań archeologicznych;
3) sposobu i zasad postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń dla poszczególnych zabytków.
3. Członków Głównej Komisji Konserwatorskiej
powołuje i odwołuje Generalny Konserwator Zabytków
spośród specjalistów w określonych dziedzinach ochrony
zabytków i opieki nad zabytkami.
4. Główna Komisja Konserwatorska działa na podstawie
regulaminu nadanego, w drodze zarządzenia, przez ministra właściwego do
spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
5. Obsługę administracyjną i finansową Głównej Komisji
Konserwatorskiej zapewnia urząd obsługujący ministra właściwego do
spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
Art. 99. 1. Przy wojewódzkim konserwatorze
zabytków działa Wojewódzka Rada Ochrony Zabytków
jako organ opiniodawczy w zakresie ochrony zabytków i opieki nad
zabytkami.
2. W skład Wojewódzkiej Rady Ochrony Zabytków
wchodzi od 5 do 10 członków, powoływanych na okres 4 lat przez
wojewódzkiego konserwatora zabytków spośród
specjalistów w określonych dziedzinach ochrony zabytków i
opieki nad zabytkami.
3. Wojewódzka Rada Ochrony Zabytków działa na
podstawie regulaminu nadanego, w drodze zarządzenia, przez wojewodę, na
wniosek wojewódzkiego konserwatora zabytków.
4. Obsługę administracyjną i finansową Wojewódzkiej
Rady Ochrony Zabytków zapewnia wojewódzki urząd ochrony
zabytków.
Art. 100. 1. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego nadaje i cofa uprawnienia rzeczoznawcy w
określonej dziedzinie opieki nad zabytkami.
2. Rzeczoznawca ma prawo do wydawania ocen i opinii na rzecz
organów ochrony zabytków, organów wymiaru
sprawiedliwości, prokuratury, Policji, organów administracji
celnej, Straży Granicznej, organów kontroli skarbowej,
Najwyższej Izby Kontroli oraz Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych
i Autostrad.
3. Rzeczoznawca ma prawo do wydawania ocen i opinii dla
podmiotów innych niż wskazane w ust. 2 w zakresie określonym w
art. 59 ust. 3 pkt 1 i 2.
Art. 101. 1. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego określi, w drodze rozporządzenia, dziedziny, w
których ustanawia się rzeczoznawców, wymagania, jakie
powinni spełniać kandydaci na rzeczoznawców, tryb postępowania w
sprawie nadania lub cofnięcia uprawnień rzeczoznawców, zakres
ich praw i obowiązków oraz organizację obsługi
rzeczoznawców.
2. W rozporządzeniu należy wskazać warunki, od których
spełnienia uzależnione jest nadanie lub cofnięcie uprawnień
rzeczoznawcy.
3. Organ sprawujący obsługę organizacyjną rzeczoznawców jest obowiązany prowadzić listę rzeczoznawców.
Rozdział 10
Społeczni opiekunowie zabytków
Art. 102. 1. Społeczni opiekunowie zabytków podejmują
działania związane z zachowaniem wartości zabytków i utrzymaniem
ich w jak najlepszym stanie oraz upowszechniają wiedzę o zabytkach.
2. Społeczny opiekun zabytków współdziała z
wojewódzkim konserwatorem zabytków i starostą w sprawach
ochrony zabytków i opieki nad tymi zabytkami.
3. Społecznym opiekunem zabytków może być osoba,
która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, nie była
karana za przestępstwa popełnione umyślnie oraz posiada wiedzę w
zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami.
4. Zadania społecznego opiekuna zabytków może wykonywać
również osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna
nieposiadająca osobowości prawnej.
Art. 103. 1. Społecznego opiekuna zabytków ustanawia,
na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabytków, starosta
właściwy dla miejsca zamieszkania (siedziby) kandydata na społecznego
opiekuna zabytków.
2. Na wniosek wojewódzkiego konserwatora
zabytków starosta cofa ustanowienie społecznego opiekuna
zabytków, jeżeli opiekun przestał spełniać wymagania określone w
art. 102 ust. 3 lub niewłaściwie wykonuje swoje zadania.
3. O ustanowieniu społecznego opiekuna zabytków lub
cofnięciu takiego ustanowienia starosta zawiadamia wojewódzkiego
konserwatora zabytków.
4. Starosta prowadzi listę społecznych opiekunów zabytków.
Art. 104.
Społeczny opiekun zabytków jest uprawniony do pouczania
osób naruszających przepisy o ochronie zabytków i opiece
nad zabytkami.
Art. 105. 1. Osobie fizycznej pełniącej funkcję społecznego
opiekuna zabytków starosta wydaje legitymację społecznego
opiekuna zabytków, która zawiera jego zdjęcie, imię,
nazwisko i miejsce zamieszkania, datę wydania legitymacji oraz podpis z
podaniem imienia i nazwiska, a także stanowiska służbowego osoby
upoważnionej do wydania legitymacji.
2. Osobie prawnej lub innej jednostce organizacyjnej
nieposiadającej osobowości prawnej, pełniącej funkcję społecznego
opiekuna zabytków, starosta wydaje zaświadczenie, które
zawiera informację o nadaniu uprawnień opiekuna, nazwę i siedzibę tej
osoby lub jednostki, datę wydania zaświadczenia oraz podpis z podaniem
imienia i nazwiska, a także stanowiska służbowego osoby upoważnionej do
wydania zaświadczenia.
Art. 106. 1. Osobom zasłużonym w sprawowaniu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami przyznaje się odznakę „Za opiekę nad zabytkami”.
2. Odznakę „Za opiekę nad zabytkami” przyznaje minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego z własnej inicjatywy lub na wniosek:
1) ministra;
2) kierownika urzędu centralnego;
3) organu administracji rządowej w województwie;
4) organu jednostki samorządu terytorialnego;
5) organizacji społecznej, której celem statutowym jest opieka nad zabytkami.
3. Wnioski o przyznanie odznaki „Za opiekę nad zabytkami” są opiniowane przez Generalnego Konserwatora Zabytków.
4. Przyznanie odznaki osobie nieposiadającej obywatelstwa
polskiego następuje w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
zagranicznych.
Art. 107. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego określi, w drodze rozporządzenia, tryb składania
wniosków o przyznanie odznaki „Za opiekę nad zabytkami”,
jej wzór rysunkowy i wymiary oraz sposób jej wręczania i
noszenia, uwzględniając wzornictwo stosowane w polskiej falerystyce.
Rozdział 11
Przepisy karne
Art. 108. 1. Kto niszczy lub uszkadza zabytek, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
2. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 działa
nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do lat 2.
3. W razie skazania za przestępstwo określone w ust. 1 sąd
orzeka, a w razie skazania za przestępstwo określone w ust. 2 sąd może
orzec, nawiązkę na wskazany cel społeczny związany z opieką nad
zabytkami w wysokości od trzykrotnego do trzydziestokrotnego
minimalnego wynagrodzenia.
Art. 109. 1. Kto bez pozwolenia wywozi zabytek za granicę lub
po wywiezieniu go za granicę nie sprowadza do kraju w okresie ważności
pozwolenia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
2. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 działa
nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do lat 2.
3. W razie skazania za przestępstwo określone w ust. 1 sąd
orzeka, a w razie skazania za przestępstwo określone w ust. 2 sąd może
orzec, nawiązkę na wskazany cel społeczny związany z opieką nad
zabytkami w wysokości od trzykrotnego do trzydziestokrotnego
minimalnego wynagrodzenia.
4. Sąd może orzec przepadek zabytku, chociażby nie stanowił on własności sprawcy.
Art. 109a.
Kto podrabia lub przerabia zabytek w celu użycia go w obrocie
zabytkami, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do lat 2.
Art. 109b. Kto rzecz ruchomą zbywa jako zabytek ruchomy albo
zbywa zabytek jako inny zabytek, wiedząc, że są one podrobione lub
przerobione, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do lat 2.
Art. 110. 1. Kto będąc właścicielem lub posiadaczem zabytku
nie zabezpieczył go w należyty sposób przed uszkodzeniem,
zniszczeniem, zaginięciem lub kradzieżą, podlega karze aresztu,
ograniczenia wolności albo grzywny.
2. W razie popełnienia wykroczenia określonego w ust. 1 można
orzec nawiązkę do wysokości dwudziestokrotnego minimalnego
wynagrodzenia na wskazany cel społeczny związany z opieką nad zabytkami.
Art. 111. 1.
Kto bez pozwolenia albo wbrew warunkom pozwolenia poszukuje
ukrytych lub porzuconych zabytków, w tym przy użyciu wszelkiego
rodzaju urządzeń elektronicznych i technicznych oraz sprzętu do
nurkowania, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
2. W razie popełnienia wykroczenia określonego w ust. 1 można orzec:
1) przepadek narzędzi i przedmiotów,
które służyły lub były przeznaczone do popełnienia wykroczenia,
chociażby nie stanowiły własności sprawcy;
2) przepadek przedmiotów pochodzących bezpośrednio lub pośrednio z wykroczenia;
3) obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego lub zapłaty równowartości wyrządzonej szkody.
Art. 112. 1. Kto narusza zakazy lub ograniczenia obowiązujące
na terenie parku kulturowego lub jego części, podlega karze aresztu,
ograniczenia wolności albo grzywny.
2. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 działa nieumyślnie, podlega karze grzywny.
3. W razie popełnienia wykroczenia określonego w ust. 1 lub 2, można orzec:
1) przepadek narzędzi i przedmiotów,
które służyły lub były przeznaczone do popełnienia wykroczenia,
chociażby nie stanowiły własności sprawcy;
2) przepadek przedmiotów pochodzących bezpośrednio lub pośrednio z wykroczenia;
3) obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego lub zapłaty równowartości wyrządzonej szkody.
Art. 113. 1. Kto będąc właścicielem lub posiadaczem zabytku
wpisanego do rejestru lub innego zabytku znajdującego się w
wojewódzkiej ewidencji zabytków nie powiadomi
wojewódzkiego konserwatora zabytków o:
1) uszkodzeniu, zniszczeniu, zaginięciu lub kradzieży zabytku niezwłocznie po powzięciu wiadomości o wystąpieniu zdarzenia,
2) zagrożeniu dla zabytku niezwłocznie po powzięciu wiadomości o wystąpieniu zagrożenia,
3) zmianie miejsca przechowania zabytku ruchomego, w terminie miesiąca od dnia nastąpienia tej zmiany,
4) zmianach dotyczących stanu prawnego
zabytku, nie później niż w terminie miesiąca od dnia ich
wystąpienia lub powzięcia o nich wiadomości
- podlega karze grzywny.
2. W razie popełnienia wykroczenia określonego w ust. 1 można
orzec nawiązkę do wysokości dwudziestokrotnego minimalnego
wynagrodzenia na wskazany cel społeczny związany z opieką nad zabytkami.
Art. 113a. Kto w terminie 14 dni od dnia upływu ważności
pozwolenia, o którym mowa w art. 51 ust. 3, nie powiadomił o
przywiezieniu zabytku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlega
karze grzywny.
Art. 114. Kto uniemożliwia lub utrudnia dostęp do zabytku
organowi ochrony zabytków, wykonującemu uprawnienia wynikające z
ustawy, podlega karze grzywny.
Art. 115. 1. Kto niezwłocznie nie powiadomił
wojewódzkiego konserwatora zabytków lub wójta
(burmistrza, prezydenta miasta) albo dyrektora urzędu morskiego o
odkryciu w trakcie prowadzenia robót budowlanych lub ziemnych
przedmiotu, co do którego istnieje przypuszczenie, iż jest on
zabytkiem, a także nie wstrzymał wszelkich robót mogących
uszkodzić lub zniszczyć znaleziony przedmiot i nie zabezpieczył, przy
użyciu dostępnych środków, tego przedmiotu i miejsca jego
znalezienia, podlega karze grzywny.
2. W razie popełnienia wykroczenia określonego w ust. 1 można
orzec nawiązkę do wysokości dwudziestokrotnego minimalnego
wynagrodzenia na wskazany cel społeczny związany z opieką nad zabytkami.
Art. 116. 1. Kto niezwłocznie nie powiadomił
wojewódzkiego konserwatora zabytków lub wójta
(burmistrza, prezydenta miasta) albo dyrektora urzędu morskiego o
przypadkowym odkryciu przedmiotu, co do którego istnieje
przypuszczenie, iż jest on zabytkiem archeologicznym, a także nie
zabezpieczył, przy użyciu dostępnych środków, tego przedmiotu i
miejsca jego znalezienia, podlega karze grzywny.
2. W razie popełnienia wykroczenia określonego w ust. 1 można
orzec nawiązkę do wysokości dwudziestokrotnego minimalnego
wynagrodzenia na wskazany cel społeczny związany z opieką nad zabytkami.
Art. 117.
Kto bez pozwolenia albo wbrew warunkom pozwolenia prowadzi
prace konserwatorskie, restauratorskie, roboty budowlane, badania
konserwatorskie lub architektoniczne przy zabytku wpisanym do rejestru
lub roboty budowlane w jego otoczeniu albo badania archeologiczne,
podlega karze grzywny.
Art. 118. Kto bez pozwolenia umieszcza na zabytku wpisanym do
rejestru urządzenia techniczne, tablice, reklamy oraz napisy, podlega
karze grzywny.
Art. 119. Kto nie wykonuje zaleceń pokontrolnych, o których mowa w art. 40 ust. 1, podlega karze grzywny.
Art. 120. Orzekanie w sprawach określonych w art. 110-119
następuje na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach
o wykroczenia.
Rozdział 12
Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 121. W ustawie z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i
chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2000 r. Nr 23, poz. 295 i Nr 120, poz.
1268, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 717) w art.
6 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Użycie terenu cmentarnego na inny cel jest
dopuszczalne pod warunkiem zachowania znajdujących się na jego terenie
zabytków, które mogą być przeniesione w inne miejsce po
uzyskaniu pozwolenia wojewódzkiego konserwatora
zabytków.”.
Art. 122. W ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od
spadków i darowizn (Dz. U. z 1997 r. Nr 16, poz. 89, Nr 137,
poz. 926 i Nr 139, poz. 932, z 2000 r. Nr 22, poz. 270 i Nr 120, poz.
1268, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, z 2002 r. Nr 200, poz. 1681 oraz z 2003
r. Nr 137, poz. 1302) w art. 4 w ust. 1 w pkt 9 lit. c) otrzymuje
brzmienie:
„c) zabytków ruchomych i kolekcji wpisanych
do rejestru zabytków, a także zabytków użyczonych muzeum
w celach naukowych lub wystawienniczych na okres nie krótszy niż
2 lata,”.
Art. 123. W ustawie z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach
(Dz. U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203, z 1997 r. Nr 121, poz. 769 oraz z
2000 r. Nr 120, poz. 1268) art. 1 otrzymuje brzmienie:
„Art. 1. Fundacja może być ustanowiona dla
realizacji zgodnych z podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej
celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, w
szczególności takich, jak: ochrona zdrowia, rozwój
gospodarki i nauki, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, opieka i
pomoc społeczna, ochrona środowiska oraz opieka nad zabytkami.”.
Art. 124. W ustawie z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku
rolnym (Dz. U. z 1993 r. Nr 94, poz. 431, z 1994 r. Nr 1, poz. 3, z
1996 r. Nr 91, poz. 409, z 1997 r. Nr 43, poz. 272 i Nr 137, poz. 926,
z 1998 r. Nr 108, poz. 681, z 2001 r. Nr 81, poz. 875, z 2002 r. Nr
200, poz. 1680 oraz z 2003 r. Nr 110, poz. 1039) w art. 12 w ust. 1 pkt
11 otrzymuje brzmienie:
„11) grunty wpisane do rejestru zabytków, pod
warunkiem ich zagospodarowania i utrzymania zgodnie z przepisami o
ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,”.
Art. 125. W ustawie z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne
i kartograficzne (Dz. U. z 2000 r. Nr 100, poz. 1086 i Nr 120, poz.
1268 oraz z 2001 r. Nr 110, poz. 1189, Nr 115, poz. 1229 i Nr 125, poz.
1363) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 13 w ust. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) przepisów o ochronie zabytków i
opiece nad zabytkami, o ochronie środowiska, o lasach i o drogach
publicznych,”;
2) w art. 54 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„4) ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568),”.
Art. 126. W ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z 2002 r. Nr 23, poz. 220,
Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 214, poz.
1806 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 717) w art. 7 w ust. 1 pkt 9 otrzymuje
brzmienie:
„9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych
instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad
zabytkami,”.
Art. 127. W ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz.
U. z 2000 r. Nr 56, poz. 679, Nr 86, poz. 958 i Nr 120, poz. 1268, z
2001 r. Nr 110, poz. 1189 i Nr 145, poz. 1623, z 2002 r. Nr 25, poz.
253, Nr 113, poz. 984 i Nr 200, poz. 1682 oraz z 2003 r. Nr 80, poz.
717 i 721) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 7 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Gospodarka leśna w lasach wpisanych do rejestru
zabytków i w lasach, na terenie których znajdują się
zabytki archeologiczne wpisane do rejestru zabytków, prowadzona
jest w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków,
z uwzględnieniem przepisów o ochronie zabytków i opiece
nad zabytkami.”;
2) w art. 40 w ust. 1 pkt 8 otrzymuje brzmienie:
„8) opieki nad zabytkami,”.
Art. 128. W ustawie z dnia 16 października 1991 r. o ochronie
przyrody (Dz. U. z 2001 r. Nr 99, poz. 1079, Nr 100, poz. 1085, Nr 110,
poz. 1189 i Nr 145, poz. 1623, z 2002 r. Nr 130, poz. 1112 oraz z 2003
r. Nr 80, poz. 717) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2a pkt 1a otrzymuje brzmienie:
„1a) drzewostanie o charakterze parkowym - rozumie
się przez to zespoły drzew i innej roślinności ukształtowane
funkcjonalnie i plastycznie, mające wartość zabytkową w rozumieniu
przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,
przestrzenno-plastyczną lub przyrodniczą,”;
2) w art. 34a ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Teren pokryty drzewostanem o charakterze
parkowym i niepodlegający przepisom o ochronie zabytków i opiece
nad zabytkami rada gminy może uznać za park gminny, jeżeli teren ten
stanowi własność Skarbu Państwa lub własność jednostki samorządu
terytorialnego.”.
Art. 129. W ustawie z dnia 25 października 1991 r. o
organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2001 r.
Nr 13, poz. 123, z 2002 r. Nr 41, poz. 364 oraz z 2003 r. Nr 96, poz.
874) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Państwo sprawuje mecenat nad działalnością
kulturalną polegający na wspieraniu i promocji twórczości,
edukacji i oświaty kulturalnej, działań i inicjatyw kulturalnych oraz
opieki nad zabytkami.”;
2) w art. 7b ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:
„1. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego, inni ministrowie i kierownicy urzędów
centralnych w odniesieniu do podległych im ośrodków i instytucji
kultury, a także jednostki samorządu terytorialnego, mogą przyznawać
stypendia osobom zajmującym się twórczością artystyczną,
upowszechnianiem kultury oraz opieką nad zabytkami.
2. Stypendium, o którym mowa w ust. 1, polega na
przyznaniu środków finansowych osobom realizującym określone
przedsięwzięcia w zakresie twórczości artystycznej, opieki nad
zabytkami lub upowszechniania kultury.”;
3) w art. 28 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Przychodami instytucji kultury są wpływy z
prowadzonej działalności, w tym ze sprzedaży składników majątku
ruchomego, z wyjątkiem zabytków, oraz wpływy z najmu i dzierżawy
składników majątkowych, dotacje z budżetu, środki otrzymane od
osób fizycznych i prawnych oraz z innych źródeł.”;
4) w art. 32:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Instytucje kultury, a zwłaszcza muzea, jednostki
organizacyjne mające na celu opiekę nad zabytkami, ośrodki badań i
dokumentacji, biura wystaw artystycznych, galerie i centra sztuki,
Filmoteka Narodowa, biblioteki, domy i ośrodki kultury, świetlice i
kluby, ogniska artystyczne, domy pracy twórczej - prowadzą, w
szczególności, działalność w zakresie upowszechniania
kultury.”,
b) w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) sprawowanie opieki nad zabytkami,”;
5) art. 40 otrzymuje brzmienie:
„Art. 40. Przepisy ustawy nie naruszają
przepisów ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie
zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568),
ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (Dz. U. Nr 85, poz.
539, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 2001 r. Nr 129, poz. 1440 oraz z
2002 r. Nr 113, poz. 984) oraz ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o
muzeach (Dz. U. z 1997 r. Nr 5, poz. 24, z 1998 r. Nr 106, poz. 668
oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984) w zakresie prowadzenia działalności
kulturalnej w formach określonych w tych ustawach.”.
Art. 130. W ustawie z dnia 27 października 1994 r. o
autostradach płatnych (Dz. U. z 2001 r. Nr 110, poz. 1192, z 2002 r. Nr
25, poz. 253 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 721 i Nr 139, poz. 1325)
wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 22 w ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„4) warunki wynikające z potrzeb ochrony środowiska i ochrony zabytków,” ;
2) w art. 57 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„3) przestrzegania przepisów
techniczno-budowlanych i eksploatacyjnych dotyczących autostrad,
przepisów dotyczących ochrony środowiska oraz o ochronie
zabytków i opiece nad zabytkami,”.
Art. 131. W ustawie z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie
gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 16, poz. 78, z 1997 r. Nr
60, poz. 370, Nr 80, poz. 505 i Nr 160, poz. 1079, z 1998 r. Nr 106,
poz. 668, z 2000 r. Nr 12, poz. 136 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr
81, poz. 875 i Nr 100, poz. 1085, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 oraz z
2003 r. Nr 80, poz. 717) art. 34 otrzymuje brzmienie:
„Art. 34. W stosunku do gruntów, na
których znajdują się zabytki archeologiczne, wojewódzki
konserwator zabytków może określić, w drodze decyzji, zakres i
sposób eksploatacji takich gruntów.”.
Art. 132. W ustawie z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz.
U. z 1997 r. Nr 5, poz. 24, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 oraz z 2002 r.
Nr 113, poz. 984) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Muzeum jest jednostką organizacyjną,
nienastawioną na osiąganie zysku, której celem jest sprawowanie
opieki nad zabytkami, informowanie o wartościach i treściach
gromadzonych zbiorów, upowszechnianie podstawowych wartości
historii, nauki i kultury polskiej oraz światowej, kształtowanie
wrażliwości poznawczej i estetycznej oraz umożliwianie kontaktu ze
zbiorami przez działania określone w art. 2.”;
2) art. 2 otrzymuje brzmienie:
„Art. 2. Muzeum realizuje cele określone w art. 1, w szczególności przez:
1) gromadzenie zabytków w statutowo określonym zakresie,
2) katalogowanie i naukowe opracowywanie zgromadzonych muzealiów,
3) przechowywanie gromadzonych zabytków, w
warunkach zapewniających im właściwy stan zachowania i bezpieczeństwo,
oraz magazynowanie ich w sposób dostępny do celów
naukowych,
4) zabezpieczanie i konserwację muzealiów oraz, w
miarę możliwości, zabezpieczanie zabytków archeologicznych
nieruchomych oraz innych nieruchomych obiektów kultury
materialnej i przyrody,
5) urządzanie wystaw,
6) organizowanie badań i ekspedycji naukowych, w tym archeologicznych,
7) prowadzenie działalności edukacyjnej,
8) udostępnianie zbiorów dla celów edukacyjnych,
9) zapewnianie właściwych warunków zwiedzania i korzystania ze zbiorów,
10) prowadzenie działalności wydawniczej.”;
3) art. 20 otrzymuje brzmienie:
„Art. 20. Muzeum rejestrowanemu przy nabywaniu zabytków przysługuje:
1) prawo pierwszeństwa zakupu od podmiotów
prowadzących działalność polegającą na oferowaniu do sprzedaży
zabytków - w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia przez muzeum
zamiaru zakupu,
2) prawo pierwokupu bezpośrednio na aukcjach, po cenie wylicytowanej.”;
4) w art. 21 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego określi, w drodze rozporządzenia, zakres, formy
i sposób ewidencjonowania zabytków w muzeach, wskazując,
w szczególności, rodzaj dokumentacji ewidencyjnej, wymagania,
jakim powinno odpowiadać prowadzenie tej dokumentacji, sposób
oznakowania muzealiów oraz tryb ich dokumentowania w przypadku
przenoszenia poza siedzibę muzeum oraz skreślania z inwentarza
muzeum.”.
Art. 133. W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu
drogowym (Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515, Nr 124, poz. 1152, Nr 130,
poz. 1190, Nr 137, poz. 1302 i Nr 149, poz. 1451 i 1452) w art. 2 pkt
39 otrzymuje brzmienie:
„39) „pojazd zabytkowy” - pojazd,
który na podstawie odrębnych przepisów został wpisany do
rejestru zabytków lub znajduje się w wojewódzkiej
ewidencji zabytków;”.
Art. 134. W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543, z 2001 r. Nr 129,
poz. 1447 i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz.
676, Nr 113, poz. 984, Nr 126, poz. 1070, Nr 130, poz. 1112, Nr 153,
poz. 1271, Nr 200, poz. 1682 i Nr 240, poz. 2058 oraz z 2003 r. Nr 1,
poz. 15, Nr 80, poz. 717, 720 i 721, Nr 96, poz. 874 i Nr 124, poz.
1152) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 6 pkt 5 otrzymuje brzmienie:
„5) opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki
w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad
zabytkami,”;
2) w art. 13 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Sprzedaż, zamiana, darowizna lub oddanie w
użytkowanie wieczyste nieruchomości wpisanych do rejestru
zabytków, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki
samorządu terytorialnego, a także wnoszenie tych nieruchomości jako
wkładów niepieniężnych (aportów) do spółek, wymaga
pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków.”;
3) w art. 45 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
„2a. W przypadku nieruchomości wpisanej do rejestru
zabytków, w decyzji o ustanowieniu trwałego zarządu można
nałożyć, w miarę potrzeby, na jednostkę organizacyjną obowiązek
odbudowy lub remontu położonych na tej nieruchomości zabytkowych
obiektów budowlanych, w terminie określonym w decyzji.”;
4) w art. 96:
a) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
„1a. W odniesieniu do nieruchomości wpisanej do
rejestru zabytków decyzję, o której mowa w ust. 1, wydaje
się po uzyskaniu pozwolenia wojewódzkiego konserwatora
zabytków na podział tej nieruchomości.”,
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. W przypadku gdy o podziale orzeka sąd, nie
wydaje się decyzji, o której mowa w ust. 1 i 1 a. Jeżeli podział
jest uzależniony od ustaleń planu miejscowego, sąd zasięga opinii
wójta (burmistrza, prezydenta miasta), a w odniesieniu do
nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków także opinii
wojewódzkiego konserwatora zabytków. Do opinii tych nie
stosuje art. 93 ust. 5.”.
Art. 135. W ustawie z dnia 4 września 1997 r. o działach
administracji rządowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1548) w art. 14
ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Dział kultura i ochrona dziedzictwa narodowego
obejmuje sprawy rozwoju i opieki nad materialnym i niematerialnym
dziedzictwem narodowym oraz sprawy działalności kulturalnej, w tym
mecenatu państwowego nad tą działalnością, w szczególności w
zakresie:
1) podtrzymywania i rozpowszechniania tradycji narodowej i państwowej;
2) ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;
3) działalności muzeów;
4) miejsc pamięci narodowej, grobów i cmentarzy wojennych, pomników zagłady i ich stref ochronnych;
5) działalności twórczej, artystycznej, kultury ludowej i rękodzieła artystycznego oraz ich ochrony;
6) wydawnictw, księgarstwa, bibliotek i czytelnictwa;
7) edukacji kulturalnej;
8) wystaw artystycznych;
9) polityki audiowizualnej;
10) amatorskiego ruchu artystycznego, organizacji i stowarzyszeń regionalnych oraz społeczno-kulturalnych;
11) wymiany kulturalnej z zagranicą;
12) działalności widowiskowej i rozrywkowej.”.
Art. 136. W ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie
województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 oraz z 2002 r.
Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 153, poz. 1271 i Nr 214, poz.
1806) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 11 w ust. 2 pkt 7 otrzymuje brzmienie:
„7) wspieranie rozwoju kultury oraz sprawowanie
opieki nad dziedzictwem kulturowym i jego racjonalne
wykorzystywanie,”;
2) w art. 14 w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„3) kultury i ochrony zabytków,”.
Art. 137. W ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie
powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 oraz z 2002 r. Nr 23,
poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 200,
poz. 1688 i Nr 214, poz. 1806) w art. 4 w ust. 1 pkt 7 otrzymuje
brzmienie:
„7) kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,”.
Art. 138. W ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony
środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 i Nr 115, poz. 1229, z 2002 r. Nr
74, poz. 676, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 233, poz. 1957
oraz z 2003 r. Nr 46, poz. 392 i Nr 80, poz. 717 i 721) wprowadza się
następujące zmiany:
1) użyte w art. 19 ust. 3 pkt 3, art. 47 pkt
1 lit. c, art. 52 ust. 1 pkt 5, art. 96 i art. 101 pkt 7 w
różnych przypadkach wyrazy „dobra kultury” zastępuje się użytym w odpowiednim przypadku wyrazem „zabytki”;
2) w art. 238 w pkt 1 lit. e otrzymuje brzmienie:
„e) istniejące w sąsiedztwie lub bezpośrednim
zasięgu oddziaływania instalacji zabytki chronione na podstawie
przepisów o ochronie zabytków i opiece nad
zabytkami,”.
Rozdział 13
Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 139. 1. Do spraw wszczętych i niezakończonych decyzją
ostateczną przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy
niniejszej ustawy.
2. Właściwość organów do załatwiania spraw, o
których mowa w ust. 1, określa się na podstawie przepisów
ustawy.
Art. 140. 1. Decyzje ostateczne wydane na podstawie
przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr
kultury (Dz. U. z 1999 r. Nr 98, poz. 1150, z 2000 r. Nr 120, poz.
1268, z 2002 r. Nr 25, poz. 253 i Nr 113, poz. 984 oraz z 2003 r. Nr
80, poz. 717) zachowują ważność.
2. Porozumienia zawarte na podstawie art. 12 ust. 1 i 3
ustawy, o której mowa w ust. 1, zachowują ważność, nie dłużej
jednak niż przez 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 141.
Osoby posiadające uprawnienia rzeczoznawcy ministra właściwego
do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, powołane na
podstawie art. 10 ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 140 ust.
1, tracą te uprawnienia po upływie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie
ustawy.
Art. 142. 1. Dobra kultury uznane za zabytek na podstawie
rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 6 marca 1928 r. o
opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 29, poz. 265, z 1933 r. Nr 10, poz. 62
i Nr 82, poz. 599, z 1934 r. Nr 110, poz. 976 oraz z 1949 r. Nr 25,
poz. 180), a także wpisane do rejestru na podstawie ustawy, o
której mowa w art. 140 ust. 1, stają się zabytkami wpisanymi do
rejestru w rozumieniu niniejszej ustawy.
2. Zabytki nieruchome uznane za pomniki historii na podstawie
dotychczasowych przepisów stają się pomnikami historii w
rozumieniu niniejszej ustawy.
Art. 143. 1. W terminie 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy
Generalny Konserwator Zabytków, wojewódzcy konserwatorzy
zabytków i wójt (burmistrz, prezydent miasta) założą
odpowiednio krajową, wojewódzką i gminną ewidencję
zabytków.
2. Włączenie karty zabytku ruchomego znajdującego się w
dotychczasowej centralnej ewidencji dóbr kultury do
wojewódzkiej ewidencji zabytków nie wymaga zgody
właściciela zabytku.
Art. 144.
W terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy minister
właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego dostosuje do
przepisów niniejszej ustawy statuty instytucji kultury
wyspecjalizowanych w opiece nad zabytkami, dla których jest
organizatorem, w celu realizacji przez te instytucje zadań związanych z
założeniem i prowadzeniem krajowej ewidencji zabytków i
krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za
granicę niezgodnie z prawem.
Art. 145. Do czasu założenia gminnej ewidencji
zabytków, w studiach uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w ustaleniach miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego uwzględnia się, oprócz
zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia oraz
ustaleń planów ochrony parków kulturowych, inne zabytki
nieruchome wskazane przez wojewódzkiego konserwatora
zabytków.
Art. 146. W terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie
ustawy minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego opracuje krajowy program ochrony zabytków i opieki
nad zabytkami.
Art. 147. 1. Z dniem wejścia w życie ustawy dotychczasowe
wojewódzkie oddziały Służby Ochrony Zabytków i ich
delegatury stają się odpowiednio wojewódzkimi urzędami ochrony
zabytków i delegaturami tych urzędów.
2. Z dniem wejścia w życie ustawy dotychczasowi
wojewódzcy konserwatorzy zabytków oraz ich zastępcy stają
się odpowiednio wojewódzkimi konserwatorami zabytków oraz
ich zastępcami w rozumieniu ustawy.
3. Pracownicy dotychczasowych wojewódzkich
oddziałów Służby Ochrony Zabytków i ich delegatur z dniem
wejścia w życie ustawy stają się odpowiednio pracownikami
wojewódzkich urzędów ochrony zabytków i ich
delegatur.
4. Dotychczasowe zobowiązania i wierzytelności
wojewódzkich oddziałów Służby Ochrony Zabytków i
ich delegatur stają się zobowiązaniami i wierzytelnościami właściwych
wojewódzkich urzędów ochrony zabytków i ich
delegatur.
5. Nieruchomości pozostające dotychczas w trwałym zarządzie
wojewódzkich oddziałów Służby Ochrony Zabytków i
ich delegatur przechodzą, z mocy prawa, w trwały zarząd właściwych
wojewódzkich urzędów ochrony zabytków i ich
delegatur.
6. Ustanowienie trwałego zarządu, o którym mowa w ust. 5, stwierdza wojewoda w drodze decyzji.
Art. 148.
Do czasu wydania przepisów wykonawczych, przewidzianych
w ustawie, nie dłużej jednak niż przez 6 miesięcy od dnia jej wejścia w
życie, zachowują moc przepisy wykonawcze wydane na podstawie ustawy, o
której mowa w art. 140 ust. 1, jeżeli nie są sprzeczne z
przepisami niniejszej ustawy.
Art. 149. Przepisy rozdziału 6 stosuje się z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.
Art. 150. Traci moc ustawa z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie
dóbr kultury (Dz. U. z 1999 r. Nr 98, poz. 1150, z 2000 r. Nr
120, poz. 1268, z 2002 r. Nr 25, poz. 253 i Nr 113, poz. 984 oraz z
2003 r. Nr 80, poz. 717).
Art. 151. Ustawa wchodzi w życie po upływie 60 dni od dnia ogłoszenia.
aktualizacja 05/05/2012
|